رئیس سازمان سنجش گفت: پیشنهاد سازمان سنجش حذف پذیرش متمرکز دکتری است؛ ممکن است دانشگاهی متقاضیان بیشتری برای دکتری داشته باشد و در آن زمان به آزمون جی آر ای نیاز داشته باشد اما یک دانشگاه دیگر به این آزمون نیاز ندارد.

خبرگزاری مهر به گفتگو با دکتر ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش آموزش کشور و معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری درخصوصو برنامه ریزی برای حذف آزمون متمرکز دکتری پرداخته است.

* مدل جایگزین کنکور که سازمان سنجش طراحی کرده است چیست؟

مدل ایده آل سنجش و پذیرش وجود دارد که برخی از آنها در دنیا هم وجود دارد و در کشور ما بومی شده است. اما آنچه در دنیا مدلی از آن وجود ندارد توزیع متمرکز است که هم به موضوع سنجش و پذیرش صدمه می زند و هم پاسخگویی را سخت تر می کند. پذیرش متمرکز آسیب های متعددی به همراه دارد. اول اینکه صرف قبولی مطرح می شود و علاقه فرد تحت تاثیر قرار می گیرد، دیگر اینکه بحث سهمیه ها است که سیستم مرکزی در آن دخالت دارد چرا که فرد نمره و رتبه را می بیند اما عوامل دیگری نیز در قبولی تاثیر گذارند.

در نتیجه مدل ایده آل این است که سازمان سنجش، آزمونی را برگزار کند، به آن اعتبار بخشد و آزمون را تکرار کند و دانشگاه هم کف نمره خود را اعلام کند. اما به لحاظ عدم اعتماد اجتماعی که به سیستم پذیرش دانشجو وجود دارد وقتی وارد کلان موضوع تصمیم گیری می شویم چند سازه تصمیم گیری در این زمینه مطرح می شود. در این زمینه یک سازه عدالت، یک سازه استرس و یک سازه مشکلات اجتماعی مطرح می شود، لذا وقتی تصمیم می گیریم که به سازه استرس توجه کنیم، ممکن است سیاستگذاران بگویند در اینجا سازه عدالت دچار خدشه می شود. بنابراین وقتی بر جداسازی سنجش و پذیرش تاکید می کنیم باید تمامی فرآیندها را در نظر بگیریم. سازمان سنجش بحث های علمی را پیگیری می کند اما ممکن است سیاستگذاران صلاح کشور را در سازه دیگری ببیند.

اگر به این نتیجه برسیم که پذیرش را به دانشگاه ها واگذار کنیم باید حوزه هایی را به دانشگاه ها بدهیم که در آنها بلوغ دارند. چرا از دکتری و تحصیلات تکمیلی آغاز نکنیم. معتقدم اگر می خواهیم در بحث کنکور جداسازی سنجش و پذیرش را اجرایی کنیم باید از دکتری و کارشناسی ارشد آغاز کنیم. در آنجا باید اجرا کنیم و نقاط ضعف آن را برطرف کنیم و بعد در کنکور سراسری پیاده سازی کنیم. جمع بندی لازم در زمینه گزارش مرکز پژوهش های مجلس درباره جداسازی سنجش و پذیرش نیز در این زمینه تنها به کارشناسی ارشد و دکتری اختصاص دارد.

* به نظر شما اعتبار دادن به آزمون ها از دکتری آغاز می شود و آیا می توان امیدوار بود که آزمون دکتری به دانشگاه ها واگذار شود؟

بله. این اتفاق می افتد و در دکتری جداسازی صورت می گیرد و سازمان سنجش آزمون های استاندارد را برگزار خواهد کرد و کارنامه را به داوطلب می دهد. پس از آموزش دادن به دانشگاه ها کمک می کنیم که بتوانند کف نمره و شرایط پذیرش را اعلام کنند. این موضوع یکی از اصولی است که در سیاست های سنجش و پذیرش به آن رسیده ایم و به نظر می رسد اگر دانشگاه ها را آموزش دهیم می توانیم این موضوع را اجرایی کنیم. دانشگاه های کشور به دلیل اینکه تاکنون سیستم پذیرش متمرکز بوده است، آموزش لازم را ندیده اند. نیازی برای آموزش نداشته اند و از همین رو باید ساختار لازم را تعریف کرد.

پیشنهاد ما این است که از یکسال قبل اطلاع رسانی لازم برای هر نوع تغییری در آزمون ها اعلام شود. اطلاع رسانی در کنکور سراسری حداقل باید از سه سال قبل آغاز شود که دلیل آن این است که دانش آموزان ورودی به دوره متوسطه، باید تکلیف خود را بدانند. همچنین اگر مصوبه ای درباره آزمون های تحصیلات تکمیلی داشته باشیم باید از یک سال قبل آن را اعلام کنیم.

پیشنهاد سازمان سنجش حذف پذیرش متمرکز دکتری است. آزمون های استاندارد بر قوت خود باقی است و آن را بر اساس میزان تقاضا تهیه می کنیم. ممکن است دانشگاهی متقاضیان بیشتری برای دکتری داشته باشد و در آن زمان به  آزمون جی آر ای نیاز داشته باشد اما یک دانشگاه دیگر به این آزمون نیاز ندارد و از نحوه دیگری از اعتباربخشی استفاده کند. ما موافق هستیم که جداسازی سنجش و پذیرش از دکتری آغاز شود.