آیین نامه جدید آموزشی دوره دکتری تخصصی دانشگاه تهران برای دانشجویان ورودی سال تحصیلی 98-99 و پس از آن لازم الاجرا است.

به گزارش پی اچ دی تست،  آیین نامه آموزشی دوره دکتری تخصصی (Ph.D) دانشگاه تهران به شرح زیر است:

با استناد به قانون اهداف، وظائف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب ۱۳۸۳/۵/۱۸ مجلس شورای اسلامی و در اجرای مفاد ماده ۲ سیاست ها و ضوابط اجرائی حاکم بر آمایش آموزش عالی در کشور، موسوم به طرح آمایش، مصوب ۱۳۹۴/۱۲/۱۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین بر اساس آیین نامه دوره های تحصیلی دانشگاه ها، ابلاغی از طرف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به شماره ۲/۴۳۰۶۹ مورخ ۱۳۹۷/۳/۱، آیین نامه آموزشی دوره دکتری تخصصی (Ph.D) به شرح زیر تدوین و به اجراء گذاشته می شود. 

بخش اول: اهداف و تعاریف

ماده ۱) هدف:

هدف از تدوین این آیین نامه، انتظام بخشیدن به امور تحصیلی دانشجویان، ایجاد و حفظ وحدت رویه در فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی واحدهای دانشگاه و اجرای هماهنگی برنامه های آموزشی به منظور تربیت نیروی انسانی متخصص، متعهد و آشنا به آخرین دستاوردهای علمی است.

ماده ۲) اختصارات و تعاریف:

۱. وزارت: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

۲. دانشگاه: دانشگاه تهران

٣. آموزش رایگان: آموزش دانشجو در طول سنوات مجاز دوره تحصیلی، بدون پرداخت شهریه

۴. شورا: منظور شورای آموزشی دانشگاه است که به منظور سیاست‌گذاری، برنامه ریزی و ایجاد هماهنگی در امور آموزشی دانشگاه در حوزه معاونت آموزشی تشکیل می شود.

۶. دکتری تخصصی: دوره تحصیلی پس از دوره کارشناسی ارشد یا دکتری عمومی که شامل ۳۶ واحد درسی است.

۷. دانشجو: فردی است که در یکی از رشته های دوره دکتری تخصصی (Ph.D) برابر ضوابط معین پذیرفته شده و پس از ثبت نام مشغول به تحصیل است.

۸. دانش آموخته: فردی است که یکی از رشته های دوره دکتری تخصصی (Ph.D) را با موفقیت به پایان رسانده و می تواند برابر ضوابط معین، گواهی یا مدرک تحصیلی آن دوره را دریافت کند.

۹. مرخصی تحصیلی: مدت زمان مشخصی که دانشجو، برابر ضوابط معین موقتا مشغول به تحصیل نیست.

۱۰. انصراف تحصیلی: فرآیندی که دانشجو خود خواسته از ادامه تحصیل انصراف دهد.

۱۱. آموزش حضوری: شیوه ای از پذیرش است، که دانشجو به صورت تمام وقت در فعالیت های تحصیلی دانشگاه شرکت می کند. 

۱۲. ارزیابی جامع: بررسی همه جانبه توانمندی های آموزشی و پژوهشی دانشجوی دکتری تخصصی است که پس از گذراندن واحدهای آموزشی آموزشی دوره برگزار می شود.

۱۳. رشته تحصیلی: شعبه ای از شاخه های علمی که به لحاظ موضوع دارای قلمرو مشخص و متمایز از سایر شاخه های علمی است و به احراز دانش تخصصی، مهارت یا کارآمدی معینی می انجامد. 

۱۴. گرایش تحصیلی: شعبه ای از یک رشته که ناظر بر وجهی از تخصص آن است. اختلاف دروس در دو گرایش از یک رشته نباید از ۷۰ درصد کل واحدهای آن رشته، بیشتر باشد.

۱۵. نیمسال تحصیلی: بازه زمانی تعیین شده که شامل ۱۶ هفته آموزش و ۲ هفته امتحانات پایانی است.

۱۶. برنامه درسی: مجموعه به هم پیوسته ای از دروس هر رشته تحصیلی که هدف مشخصی دارد و مصوب شورای عالی برنامه ریزی وزارت / شورای برنامه ریزی آموزشی دانشگاه است.

۱۷. واحد درسی: ارزش مقداری درسی که مفاد آن برای هر واحد نظری ۱۶ ساعت، عملی یا آزمایشگاهی ۳۲ ساعت، کارگاهی با عملیات میدانی (بازدید علمی)، ۴۸ ساعت و کارورزی با کار در عرصه ۶۴ ساعت در یک نیمسال تحصیلی، بر اساس برنامه درسی مصوب اجراء شود.

۱۸. گروه آموزشی: بنیادی ترین واحد سازمانی دانشگاه، متشکل از شماری عضو هیأت علمی با تخصص مشترک، در یک رشته علمی خاص یا چند رشته متجانس که به منظور ایجاد و اجرای آن رشته تحصیلی، در دانشگاه تشکیل می شود.

۱۹. درس جبرانی: درسی که برای رفع کمبود دانش با مهارت دانشجو، با تایید گروه آموزشی، گذراندن آن در آغاز دوره تحصیلی، برای دانشجو ضروری تشخیص داده شود.

۲۰. رساله: مستند علمی است که در فرآیند تحصیل دانشجوی دوره دکتری تخصصی و از طریق تحقیق در یک حوزه معین از رشته یا گرایش تحصیلی و با راهنمایی استاد استادان راهنما و بر اساس استاندارهای پژوهشی با هدف توسعه مرزهای دانش تدوین می شود.

۲۱. هیأت داوران: اعضای هیات علمی با افراد متخصص دارای صلاحیت دانشگاهی که برای ارزیابی کمی و کیفی رساله دانشجو، مطابق دستورالعمل اجرایی مصوب دانشگاه» برگزیده می شوند.

۲۲. متخصص حرفه ای: صاحب نظر با کارشناس با تجربه غیر هیأت علمی و دارای مدرک دکتری که مهارت و صلاحیت حرفه ای وی مورد تایید دانشگاه است.

۲۳. استاد راهنما: یکی از اعضای هیأت علمی دانشگاه، دارای مدرک دکتری تخصصی و حداقل مرتبه استادیاری که مسئولیت راهنمایی دانشجو را در تدوین رسانه بر عهده دارد.

۲۴. استاد مشاور: یکی از اعضای هیأت علمی دارای مدرک دکتری تخصصی با متخصص حرفه ای است که مسئولیت مشاوره دانشجو را در تدوین رساله بر عهده دارد.

۲۵. دانشکده/موسسه/مرکز: مجموعه ای متشکل از چندین گروه آموزشی است.

۲۶. پردیس: مجموعه ای متشکل از چندین دانشکده و یا گروه آموزشی است.

بخش دوم: شرایط و ضوابط پذیرش

ماده ۳) شرایط عمومی و اختصاصی ورود به دوره دکتری تخصصی

– دارا بودن مدرک رسمی کارشناسی ارشد اعم از پیوسته / ناپیوسته با دکتری حرفه ای مورد تایید وزارت عتف با وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی

– داشتن صلاحیت های علمی و عمومی ورود به دانشگاه برابر ضوابط مصوب

– احراز توانایی در زبان خارجی طبق شیوه نامه مصوبه دانشگاه

تبصره: پذیرش دانشجویان مشمول مقررات استعدادهای درخشان طبق مصوبات شورای هدایت استعداد درخشان وزارت و شیوه نامه دانشگاه انجام می پذیرد.

ماده ۴) تحصیل دانشجو در دوره دکتری تخصصی، تمام وقت است و تحصیل همزمان وی در همان مقطع یا دیگر مقاطع تحصیلی ممنوع است.

ماده ۵) دانشگاه برنامه های آموزشی و درسی را اجراء می کند که مصوب وزارت باشد یا بر اساس آیین نامه واگذاری اختیارات، به تصویب شورای برنامه ریزی دانشگاه رسیده باشد.

بخش سوم: ضوابط و مقررات آموزشی

ماده ۶) آموزش در دانشگاه به صورت نظام واحدی و به زبان فارسی است.

تبصره: دانشگاه می تواند برنامه درسی مصوب را با رعایت ضوابط و مقررات به زبان غیر فارسی ارائه کند.

ماده ۷) مدت تحصیل در دوره دکتری تخصصی حداقل و حداکثر ۸ نیمسال تحصیلی است.

تبصره ۱: مدت مجاز مرحله آموزشی تا پایان امتحان جامع، حداکثر ۴ نیمسال است.

تبصره ۲: اگر دانشجوی مشمول آموزش رایگان، در مدت مقرر دانش آموخته نشود، دانشگاه می تواند مدت تحصیل وی را حداکثر تا دو نیمسال به صورت رایگان افزایش دهد. ادامه تحصیل دانشجو پس از آن، با پرداخت شهریه طبق تعرفه مصوب هیات امنای دانشگاه خواهد بود.

تبصره ۳: دانشجویان شهریه پرداز دوره دکتری نیز در نیمسال نهم و دهم، از پرداخت هزینه مازاد بر شهریه مصوب دوره معاف و پس از آن مشمول پرداخت شهریه هستند.

ماده ۸) ثبت نام نکردن دانشجو در هر نیمسال تحصیلی، انصرف از تحصیل محسوب می شود.

ماده ۹) دانشجوی متقاضی انصراف از تحصیل، باید درخواست خود را به معاونت آموزشی دانشکده / پردیس ارائه دهد. دانشجو می تواند تنها یک بار و حداکثر تا دو ماه از تاریخ ارائه درخواست، تقاضای خود را پس بگیرد. پس از انقضای این مهلت، حکم قطعی انصراف از تحصیل وی صادر می شود.

ماده ۱۰) تغییر رشته و انتقال در دوره دکری تخصصی ممنوع است.

ماده ۱۱) تعداد واحدهای درسی دوره دکتری تخصصی ۳۶ واحد است. از این تعداد، ۱۲ تا ۱۸ واحد آموزشی و ۱۸ تا ۲۴ واحد پژوهشی است که در برنامه درسی هر رشته تحصیلی لحاظ می شود.

تبصره ۱: دانشجو موظف است در مرحله آموزشی، در هر نیمسال تحصیلی حداقل و حداکثر ۱۰ واحد درسی انتخاب کند.

تبصره ۲: پذیرش دانشجوی خارجی و با دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در خارج که برابر ضوابط برای ادامه تحصیل به داخل منتقل می شوند، از طریق بررسی سوابق تحصیلی، به صورت پژوهش محور انجام می پذیرد. ادامه تحصیل این دانشجویان بر اساس مقررات مربوط است.

ماده ۱۲) تعداد واحدهای جبرانی به تشخیص دانشکده/گروه آموزشی، حداکثر ۶ واحد از میان دروس دوره کارشناسی ارشد

تبصره ۱: برای گذراندن دروس جبرانی کسب نمره حداقل ۱۴ الزامی است، اما نمره مذکور در میانگین نیمسال و میانگین کل مرحله آموزشی دانشجو محاسبه نمی شود. هزینه دروس جبرانی در صورت تشکیل کلاس جداگانه، طبق تعرفه مصوب هیأت امنای دانشگاه از دانشجو دریافت می شود.

ماده ۱۳) حداقل نمره قبولی در هر درس ۱۴ از ۲۰ و میانگین کل قابل قبول پس از گذراندن تمام واحدهای آموزشی ۱۶ از ۲۰

تبصره ۱: اگر پس از گذراندن تمام واحدهای آموزشی، میانگین کل نمرات دانشجو کمتر از ۱۶ باشد، دانشجو می تواند حداکثر ۸ واحد را با نظر گروه آموزشی و تایید شورای آموزشی دانشکده پردیس، برای جبران معدل در یک نیمسال تحصیلی اخذ کند، در غیر این صورت از ادامه تحصیل محروم خواهد شد. هزینه دروس انتخابی جهت جبران معدل مطابق تعرفه دانشجویان شهریه پرداز در همان سال بر عهده دانشجو است.

ماده ۱۴) ارزیابی پیشرفت تحصیلی دانشجو در هر درس، از سوی مدرس یا مدرسان آن درس بر اساس حضور و فعالیت در کلاس، ارائه تکالیف و نتایج آزمون‌های کتبی مرحله ای و آزمون پایانی برای دروس نظری و عملی در هر نیمسال تحصیلی بر مبنای عددی از صفر تا بیست صورت می گیرد.

ماده ۱۵) حضور دانشجو در تمام جلسات کلاس درس و جلسه آزمون پایانی الزامی است.

تبصره ۱: اگر دانشجو در طول نیمسال تحصیلی در یک درس بیش از ۳ جلسه از ۱۶ جلسه و یا در جلسه آزمون پایان نیمسال همان درس غیبت کند نمره آن درس صفر خواهد شد. در صورتی که به تشخیص دانشگاه غیبت دانشجو موجه تشخیص داده شود، نمره صفر أن درس، از مجموع درس های آن نیمسال حذف مجاز می شود که در این صورت رعایت حداقل ۶ واحد در آن نیمسال الزامی نیست ولی به عنوان یک تیمسال کامل جزو سنوات تحصیلی دانشجو محسوب می گردد.

تبصره ۲: غیبت در جلسات در هفته نخست هر درس، به سبب حذف و اضافه یا به هر دلیل دیگر مجاز نیست و جزء غیبت دانشجو محسوب می شود.

تبصره ۳: اگر غیبت دانشجو در جلسه امتحان پایان نیمسال تحصیلی به تشخیص دانشگاه موجه باشد، آن درس حذف مجاز خواهد شد.

ماده ۱۶) دانشجو در طول دوره تحصیل می تواند با رعایت سقف سنوات مجاز، از یک نیمسال مرخصی تحصیلی با احتساب در سنوات استفاده نماید.

تبصره: استفاده از مرخصی تحصیلی بدون احتساب در سنوات، در مواردی چون بارداری و زایمان، بیماری، ماموریت همسر یا والدین و …، منوط به تایید مراجع ذیربط و بر اساس شیوه نامه مصوب دانشگاه، امکان پذیر است.

ماده ۱۷) کسب میانگین کل حداقل ۱۶ از تمام واحدهای آموزشی دوره و قبولی در آزمون زبان عمومی، برای ورود به مرحله ارزیابی جامع الزامی است.

تبصره: دانشجویی که در آغاز ورود به دوره نمره قبولی زبان عمومی را دریافت نکرده باشد، موظف است در طول دوره آموزشی و قبل از ارزیابی جامع، در آزمون های زبان عمومی شرکت و حدنصاب لازم را بر اساس شیوه نامه مصوب دانشگاه ، کسب کند.

ماده ۱۸) حداقل نمره قبولی در ارزیابی جامع ۱۶ است و اگر دانشجو در این ارزیابی نمره قبولی دریافت نکند، می تواند تنها یکبار دیگر در ارزیابی جامع شرکت و نمره قبولی کسب کند در غیر این صورت از تحصیل محروم خواهد شد.

تبصره: ارزیابی جامع بر اساس «شیوه نامه مصوب دانشگاه» صورت می گیرد.

بخش چهارم: ضوابط و مقررات پژوهشی

ماده ۱۹) گذراندن موفقیت آمیز ارزیابی جامع و تصویب طرح پیشنهادی رساله در گروه آموزشی دانشکده، شرط لازم برای آغاز فعالیت های پژوهشی در دوره دکتری تخصصی است.

ماده ۲۰) دانشجوی دوره دکتری تخصصی می تواند علاوه بر استاد راهنمای اول، استاد راهنمای دوم نیز داشته باشد. استاد راهنمای اول، به درخواست دانشجو و با تایید گروه آموزشی، از میان اعضای هیأت علمی دانشگاه با مرتبه علمی حداقل استادیاری برگزیده می شود.

تبصره ۱: داشتن حداقل سه سال سابقه تدریس در دوره تحصیلات تکمیلی و راهنمایی حداقل دو دانشجوی کارشناسی ارشد برای استاد راهنما با مرتبه استادیاری ضروری است.

تبصره ۲: استاد استادان مشاور، به پیشنهاد استاد راهنما و تایید گروه آموزشی دانشکده و از میان اعضای هیأت علمی یا متخصصان حرفهای مرتبط با رشته تحصیلی دانشجو، برگزیده می شود.

ماده ۲۱) دانشجو می تواند در زمان تدوین رساله دکتری و در مدت مجاز تحصیل، برای تکمیل و ادامه فعالیت های پژوهشی خود، مدتی را به عنوان فرصت تحقیقاتی، براساس شیوه نامه مصوبه در یکی از دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی داخلی با خارجی بگذراند.

ماده ۲۲) دانشجو می تواند پس از تدوین رساله، به شرط کفایت دستاوردهای علمی و چاپ یا پذیرش قطعی حداقل یک مقاله علمی – پژوهشی مستخرج از رساله، با تایید استاد/ استادان راهنما، در حضور هیات داوران از رساله خود دفاع کند.

تبصره ۱: تعداد و کیفیت مقاله های قابل قبول، توسط گروه دانشکده تعیین و به تصویب شورای آموزشی دانشگاه می رسد.

تبصره ۲: ترکیب هیات داوران بر اساس شیوه نامه مصوبه دانشگاه می باشد.

ماده ۲۳) ارزشیابی رساله به صورت کیفی و به شرح زیر انجام می شود و نمره آن در میانگین کل دانشجو محاسبه نمی شود.

• عالى: ۱۹ تا ۲۰
• خیلی خوب: -/۱۸ تا ۱۸/۹۹
• خوب : -/۱۶ تا ۱۷/۹۹
• مردود: کمتر از -/۱۶

تبصره ۱: اگر در ارزشیابی رساله ای مردود اعلام شود، با تایید هیات داوران حداکثر یک نیمسال در سقف مدت مجاز تحصیلی به دانشجو اجازه داده خواهد شد پس از اعمال نظرات اصلاحی هیأت داوران، یک بار دیگر در جلسه دفاع شرکت و از رساله خود دفاع کند.

تبصره ۲: به دانشجویی که در سنوات مجاز تحصیل با موفقیت از رساله خود دفاع نکند تنها گواهی گذراندن واحدهای درسی داده خواهد شد.

ماده ۲۴) تاریخ دانش آموختگی دانشجو، روز دفاع از رساله و کسب درجه قبولی است.

تبصره: اگر دفاع از رساله با موفقیت صورت گیرد، دانش آموخته موظف است حداکثر ۳ ماه پس از برگزاری جلسه دفاع اصلاحات اعلام شده از طرف هیأت داوران را اعمال و تحویل استاد راهنما دهد. استاد راهنما نیز حداکثر تا ۱۵ روز پس از دریافت اصلاحات، تایید یا عدم تایید آن را به گروه دانشکده اعلام می کند. پس از مهلت مقرر، تأخیر در انجام فرآیند دانش آموختگی مشمول پرداخت جریمه مصوب» خواهد شد.

بخش پنجم: ضوابط و مقررات نظارت بر اجرای آیین نامه

ماده ۲۵) اگر دانشجو در زمان تحصیل و انجام پژوهش و تدوین رساله مرتکب تخلف علمی (سرقت علمی، جعل، تقلب، کپی برداری و مانند اینها) شود و مراجع ذیربط تخلف وی را تایید کنند، از ادامه تحصیل محروم و اخراج می شود.

تبصره: احراز و اثبات تخلف علمی دانشجو پس از اتمام تحصیلات از سوی دانشگاه، موجب ابطال مدرک تحصیلی صادره خواهد شد.

ماده ۲۶) مسئولیت اجرای این آیین نامه بر عهده معاون آموزشی دانشکده پردیس و نظارت بر حسن اجراء و تفسیر مفاد آن بر عهده معاون آموزشی دانشگاه است.

این آیین نامه با یک مقدمه، ۲۶ ماده و ۲۳ تبصره در جلسه مورخ ۱۳۹۸/۴/۱۱ شورای آموزشی دانشگاه به تصویب رسید و برای دانشجویان ورودی سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ و پس از آن لازم الاجراء است و تمام آیین نامه ها و بخشنامه های مغایر با آن لغو و بلا اثر اعلام می شود.