به گزارش ایرنا، از آنجا که موضوع اشتغال دانش آموختگان از موضوعات تخصصی پژوهشی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم از آغاز تاکنون بوده است، در سال ۱۳۹۴ طرح مطالعاتی تدوین الگوی پیمایش یا رصد اشتغال دانش آموختگان در بازار کار در دستور کار این موسسه قرار گرفت.

با توجه به اهمیت موضوع تناسب اشتغال، تحصیل و تاکید آن در برنامه ششم توسعه، انجام مستمر پایش در قالب فعالیت ردیابی وضعیت اشتغال دانش آموختگان دانشگاه های کشور با استفاده از داده های ثبتی ملی در دستور کار این موسسه بود.

با تاکید بر لزوم استمرار فعالیت ها و انتشار نتایج رصد ثبتی وضعیت اشتغال دانش آموختگان، به طور سالیانه مقرر شد سالنامه آماری وضعیت اشتغال دانش آموختگان به طور منظم تهیه و منتشر شود.

با توجه به اینکه بخش مهمی از دانش آموختگان آموزش عالی بنا به دلایل مختلف تمایل به شاغل بودن ندارند، طبق آخرین آمار رسمی مرکز آمار ایران، نرخ مشارکت اقتصادی تحصیل کرده های آموزش عالی ۵۴ درصد است و تقریباً نیمی از دانش آموختگان در واقع جویای کار نیستند.

در این آمار، تعدادی از دانش آموختگان برای ادامه تحصیل یا کار در کشورهای دیگر از ایران خارج شده اند که در این داده ها به عنوان غیرشاغل به حساب آمده اند.

تعداد دانش آموختگان کشور بر اساس آخرین آمار

بر اساس جدول نسبت اشتغال دانش آموختگان سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳، تعداد دانش آموختگان ۸۵۳ هزار و ۳۴۴ نفر است که از این تعداد ۵۱۲ هزار و ۳۹۷ نفر شاغل و ۳۴۰ هزار و ۹۴۷ غیرشاغل هستند. بنابراین، نسبت شاغلان به دانش آموختگان ۶۰.۰۵ درصد و نسبت غیرشاغلان به دانش آموختگان ۳۹.۹۵ درصد اعلام شده است.

از کل دانش آموختگان غیرشاغل، ۱۴۴ هزار و ۲۶۰ نفر در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی داخل کشور و ۸۸۴ نفر در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی خارج از کشور مشغول به تحصیل بوده اند که از این تعداد به ۵۷۷ نفر ارز تعلق گرفته است.

شاغلان، افرادی با سابقه تامین اجتماعی یا کارمندی هستند و در همه آمارها به این صورت تعریف شده اند.

ترکیب جنسیتی شاغلان

بر اساس جدول نسبت اشتغال دانش آموختگان به تفکیک جنسیت، از ۸۵۳ هزار و ۳۴۴ دانش آموخته، ۳۵۱ هزار و ۶۱۹ نفر زن و ۵۰۱ هزار و ۷۲۵ نفر مرد هستند. از تعداد زنان دانش آموخته، ۲۰۸ هزار و ۲۴۷ نفر دانش شاغل و از تعداد مردان دانش آموخته، ۳۰۴ هزار و ۱۵۰ نفر شاغل هستند؛ در واقع ۵۹.۲۳ درصد زنان دانش آموخته و ۶۰.۶۲ درصد مردان دانش آموخته، شاغل هستند.

وضعیت اشتغال در بخش دولتی و غیردولتی

نسبت اشتغال در بخش غیردولتی نسبت به بخش دولتی بیشتر است که دلیل آن بالا بودن نسبت اشتغال دانش آموختگان دانشگاه آزاد اسلامی است. به همین ترتیب، دانش آموختگان شهریه پرداز نسبت به غیرشهریه پرداز نسبت اشتغال بالاتری دارند. دلیل این امر، بالا بودن نسبت اشتغال دوره های الکترونیکی، فراگیر و پردیس علاوه بر دانشگاه آزاد اسلامی است که در این نوع آموزش ها، احتمال اینکه دانشجو از ابتدا شاغل بوده و سپس ادامه تحصیل داده باشد، زیاد است.

پراشتغال ترین مقطع تحصیلی

از بین مقاطع تحصیلی، بیشترین نسبت اشتغال به دوره تحصیلی دکتری تخصصی با ۷۹.۲۲ درصد و کمترین نسبت به دوره تحصیلی دکتری حرفه ای ۴۴.۰۷ درصد که احتمالاً مربوط به رشته های دامپزشکی است، اختصاص دارد.

مقطع کاردانی ۱۳۴ هزار و ۶۸۰ دانش آموخته، مقطع کارشناسی ۲۸۶ هزار و ۵۰۹ نفر، مقطع کارشناسی ارشد ۸۳ هزار و ۹۸ نفر، دکتری حرفه ای ۲ هزار و ۲۶۱ نفر و دکتری تخصصی پنج هزار و ۸۴۹ نفر دانش آموخته دارد.

گروه علوم پزشکی بیشترین نسبت شاغلان معادل ۷۵.۲۷ درصد و گروه هنر کمترین نسبت شاغلان ۵۱.۸۴ درصد را دارد. این در حالی است که نسبت شاغلان گروه های علوم انسانی ۶۰.۷۸ درصد و فنی و مهندسی ۶۰.۱۷ درصد به میانگین نسبت شاغلان ۶۰.۰۵ درصد نزدیک تر است.

بر اساس جدول نسبت اشتغال دانش آموختگان سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ به تفکیک دانشگاه های دولتی و غیردولتی اینطور اعلام شده است که در دانشگاه های دولتی ۴۸۱ هزار و ۹۷۳ نفر دانش آموخته اند و از این تعداد، ۲۸۸ هزار و ۸۸۵ نفر شاغل و در دانشگاه های غیردولتی ۳۷۱ هزار و ۳۷۱ نفر دانش آموخته وجود دارد که از این تعداد ۲۲۳ هزار و ۵۱۲ نفر شاغل هستند.

به گزارش ایرنا، بر اساس رصد پیمایش اشتغال دانش آموختگان سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲، از مجموع ۷۱۴ هزار و ۳۷۵ دانش آموخته سال تحصیلی ۹۳ – ۹۲، تعداد ۱۸۰ هزار و ۱۴ نفر از دانش آموختگان زن معادل ۵۶.۷۸ درصد شاغل هستند.

از آنجا که به دلیل توصیه های ذکر شده در مبانی نظری این امر و تجربه های بین المللی وجود دارد، پیمایش دانش‌آموختگان باید با فاصله پنج ساله صورت گیرد در سال ۹۷ برای نخستین مرحله، دانش آموختگان سال تحصیلی ۹۳ – ۹۲ پیمایش شدند.