پیمان صالحی رئیس ستاد ملی هفته پژوهش و فناوری در گفت‌وگوی ویژه خبری با اشاره به شعار هفته پژوهش سال ۱۴۰۲ گفت: هفته پژوهش و فناوری امسال، با شعار هفته پژوهش و فناوری پیشران رشد تولید و مهار تورم آغاز شد. امسال همانند سال‌های گذشته، هفته پژوهش استانی، یک هفته پیش از هفته ملی پژوهش با ابلاغ به کلیه استانداران برگزار شد.

وی درباره آمار مقالات منتشر شده در پایگاه‌های بین‌المللی گفت: از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۲۲ میلادی، ۷۴ میلیون مقاله در تمام دنیا ثبت شده است. امیدواریم در وزارت علوم بتوانیم توازنی بر اساس فشار علم و فناوری و نیاز بازار ایجاد کنیم.

وی با اشاره به اهمیت صادرات علوم به ویژه علوم انسانی گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که در برخی حوزه‌ها، مثل شیمی، مهندسی شیمی، علوم مواد رتبه‌های بالایی در دنیا داریم. ولی به رشته‌هایی مثل هنر، علوم انسانی و علوم اجتماعی نیازمند توجه بیشتر هستند.

معاون پژوهشی وزیر علوم در خصوص اهمیت توجه به انتشار مقالات بین‌المللی در رشته‌های علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر گفت: جنس این رشته‌ها با دیگر رشته‌ها متفاوت است. 

صالحی با اشاره به تعداد نشریات وزارت علوم گفت: ما در حال حاضر ۱۴۹۰ مجله در وزارت علوم داریم که ۸۲۷ مجله در حوزه علوم انسانی است. نقطه قوت ما در نشریات داخلی، نشریات حوزه علوم انسانی است.

وی با تاکید بر اهمیت تمرکز بر نمایه‌سازی نشریات گفت: دریچه ورود به نشریات به اسکوپوس، نمایه دوآج است. این نمایه، پایگاه استنادی مجلات دسترسی آزاد است و اگر نشریات، این نمایه را بگیرند راحت‌تر می‌توانند نمایه‌های معتبر دیگر را دریافت کنند.

رئیس ستاد ملی هفته پژوهش و فناوری با بیان اینکه تا کنون ۸۳۳ مجله در دوآج نمایه شده‌اند، گفت: ایران رتبه هفتم را در نشریات دسترسی آزاد دارد.

صالحی خاطر نشان کرد: در پایگاه دوآج، ۸۰ زبان نمایه می‌شود و زبان فارسی در دوآج رتبه نهم زبان‌ها دارد.

وی به پروژه مرجعیت علمی اشاره کرد و گفت: در کل تاریخ اسکوپوس، ۱۰۱ مجله ایرانی این نمایه را دریافت کردند، ولی پس از دولت سیزدهم، ظرف دو سال، ۵۰ مجله وزارت علوم در اسکوپوس نمایه شده است و انتظار داریم تا سال آینده این آمار دو برابر شود.

معاون پژوهشی وزارت علوم به دو قطبی که برخی با هدف‌های مختلف در مورد تعداد مقالات بنیادی و پژوهش‌های کاربردی ایجاد می‌کنند، گفت: بررسی‌ها نشان داده که در بسیاری از کشور‌هایی که رشد اقتصادی قابل توجه داشته‌اند، از مسیر پژوهش‌های بنیادی به این رشد رسیده‌اند. چین از همین مسیر به توسعه رسیده و از یک میلیون مقاله در سال ۲۰۲۲ عبور کرد در حالی که آمریکا در ۷۰۰ هزار مقاله باقی مانده است.

وی با اشاره به قرارداد‌های ارتباط با جامعه و صنعت در دانشگاه‌ها گفت: تا سال ۱۴۰۲، ۱۱ هزار و ۲۱۲ قرارداد ارتباط با جامعه و صنعت منعقد شده و با استفاده از ظرفیت ماده ۱۳ آیین‌نامه جهش تولید، مبالغ این قرارداد‌ها افزایش یافته است. در سال ۱۴۰۲ مبلغ قرارداد‌های ارتباط با صنعت حدود۶ هزار میلیارد تومان بوده است.

صالحی گفت: در سال ۱۴۰۲ تا کنون ۱۰۲۱ نفر از ظرفیت فرصت مطالعاتی اعضای هیئت علمی در جامعه و صنعت استفاده کرده‌اند و تا کنون بیش از ۲۷۸ هزار نفر در دوره مهارت افزایی شرکت کرده‌اند.

رئیس ستاد ملی هفته پژوهش و فناوری درباره آیین‌نامه پسادکتری گفت: بر اساس آیین‌نامه شورای عالی عتف که ابلاغ شده، چهار نوع پسادکتری، بنیادی، کاربردی، فناوری و صنعتی در نظر گرفته شده است. پسادکتری حوزه فناوری در شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌ها فعالیت دارند و پژوهشگران پسادکتری صنعتی به صنعت می‌روند.

وی تصویب اساسنامه صندوق عتف در شورای عالی انقلاب فرهنگی و ابلاغ توسط ریاست جمهور، تصویب سامانه نظام ایده‌ها و نیاز‌ها (نان) به عنوان پنجره واحد نظام علوم تحقیقات و فناوری را از دیگر اقدامات انجام شده، دانست.

صالحی به اهمیت بازآفرینی نقش انجمن‌های علمی در تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری کشور اشاره کرد و گفت: انجمن‌های علمی گوهر‌هایی هستند که آن طور که باید و شاید به آن‌ها توجه نشده است. با وجود اینکه تعداد انجمن‌های علمی در کشور، بیش از حد است، ولی ظرفیت خوبی دارند و باید بازآفرینی در آن اتفاق بیفتد.

وی افزود: وزیر علوم نامه‌ای به معاون اول رئیس جمهور نامه‌ای ارسال کرده تا از ظرفیت انجمن‌های علمی استفاده شود و این نامه به وزرا و استانداران ارجاع شده است. همچنین برای تدوین برنامه هفتم، نقطه نظرات انجمن‌های علمی به مرکز پژوهش‌های مجلس در مورد بودجه اعلام شد.

صالحی به سیاست‌های تشویقی وزارت علوم اشاره کرد و گفت: آیین نامه پایه تشویقی از سال ۱۴۰۲ در حال اجراست و اعضای هیات علمی با اقدامات مختلف در حوزه‌های مختلف می‌توانند پایه تشویقی دریافت کنند.

رئیس ستاد ملی هفته پژوهش و فناوری ادامه داد: آیین‌نامه جامع اعتبار ویژه نیز از سال آینده ۱۴۰۳ اجرا می شود. در برنامه هفتم بودجه این آیین‌نامه دیده شده است.