جمع بندی و ارائه تصویری مشترک از مدارکی که دانشگاه های مختلف برای دادن پذیرش دکتری خارج کشور میخواهند بسیار سخت است. اما با این حال میتوان یک تصویر عمومی ارائه کرد.

با مراجعه به سایت دانشگاه های خارجی، میتوان دید که در هر دانشگاهی سه مرکز هستند که از شما مدارکی مخصوص به خود را طلب میکنند. این مراکز عبارتند از:

1- دپارتمان رشته مورد نظر شما 2- مرکز تحصیلات تکمیلی 3- سازمان مرکزی دانشگاه

1- دپارتمان

تمام اطلاعات علمی لازم و مدارک مورد نیاز برای پذیرش هر رشته در دپارتمان آن رشته وجود دارد.تقریبا اکثر دپارتمان ها مدارک زیر را بدون استثنا میخواهند:

1- ترجمه مدارک و ریز نمرات از تمام دانشگاه هایی که قبلا از آنها فارغ التحصیل شده اید.

2- انگیزه نامه یا SOP (Statement Of Purpose)

نامه ایست بسیار مهم که شما درباره خود مینویسید و در آن از پیشینه ای از خود و تحصیلاتتان، توانایی ها و علایق خود و اهداف خود برای تحصیل در مقاطع بالاتر صحبت میکنید و معمولا در این نامه باید بنویسید که چرا دانشگاه مورد نظر را انتخاب کره اید.مراقب باشید در نوشتن از توانایی های خود اغراق نکنید و معقول باشید و همچنین کپی کردن از SOP های دیگران را فراموش کنید.

3- رزومه

در رزومه،اطلاعات فردی،تحصیلی، پایان نامه،مقالات،کتب،زمینه های علمی مورد علاقه تان،مدارک زبان و مهارت کامپیوتر و هر آنچه که برای جلب نظر استاد به شما کمک میکند را درج کنید.

4- توصیه نامه (Recommendation Letter)

نامه ایست که شما باید از اساتید(معمولا سه استاد) خود برای ارسال به دانشگاه های مورد نظر بگیرید.در این نامه اساتید درباره توانایی ها،علایق و خصوصیات شما مینویسند.این نامه ها بسیار مهم هستند و دانشگاه های غربی معمولا نامه های سطحی و کم عمق را به راحتی تشخیص میدهند.اساتید باید به چنان جزئیاتی درباره شما اشاره کنند که مشخص کند واقعا شما را میشناسند.

-اکثر دانشگاه ها برگه مخصوصی برای این کار ندارند و اساتید شما باید در سربرگ مخصوص دانشگاه خود،آن را بنویسند.

-برخی دانشگاه ها برگه مخصوص دارند و شما باید آن را از سایت دانشگاه دانلود کنید.

-برخی دانشگاه ها مانند دانشگاه تورنتو،تنها ایمیل رسمی اساتید شما را میخواهند تا بتوانند خودشان سؤالاتی را از اساتید شما بپرسند.

البته ایمیل اساتید شما باید پسوند رسمی دانشگاه را داشته باشد.

5-نمره زبان تافل یا آیلتس

برای کشورهای انگلیسی زبان،باید یکی از دو مدرک معمول زبان در ایران یعنی آیلتس و تافل را ارائه دهید.در اینجا وارد جزئیات این آزمون نمیشویم و فقط به برخی نکته های مهم می پردازیم.

-اگر قصد رفتن به کانادا را دارید بهتر است که آیلتس امتحان دهید.چرا که معمولا دانشگاه های کانادایی نمره آیلتس کمتری نسبت به تافل میخواهند. به عنوان مثال دانشگاه بریتیش کلمبیا در بیشتر رشته های خود آیلتس 6.5 ولی تافل 100 میخواهد که این دو معادل هم نیستند.

-برای آمریکا بهتر است که تافل امتحان دهید.در آمریکا بر خلاف کانادا،تعادل میان آیلتس و تافل رعایت میشود اما نکته مهم این است که برخی دانشگاه ها مدرک آیلتس را نمی پذیرند.

-هرچه زودتر و قبل از اینکه وارد فرایند پذیرش شوید،این آزمون ها را ثبت نام کنید و امتحان دهید چون معمولا زود پر میشوند .

6- هزینه پذیرش (Application Fee)

این هزینه در کشورهای مختلف،متفاوت است.در کانادا تقریبا بین 70 تا 100 دلار و در آمریکا تقریبا بین 40 تا 100 دلار است که هنگام ثبت نام آنلاین باید با کارت های اعتباری بین المللی آن را پرداخت کنید.

7-فرم های پذیرش در ثبت نام آنلاین (Application form)

تقریبا در تمام دانشگاه ها مشترک است و مجموعه فرم هایی است که باید به صورت آنلاین پر شوند که شامل اطلاعات شخصی و تحصیلی میباشد.

2- مرکز تحصیلات تکمیلی

این مراکز هم در دانشگاه های متفاوت،مدارک متفاوتی را تقاضا میکنند.معمولا در صفحه دفتر تحصیلات تکمیلی نمره های مورد نیاز زبان را درج میکنند.اما مهمترین مدرکی که باید به این مرکز در هر دانشگاهی بفرستید نمره آزمون GRE یا GMAT شماست.این مراکز هر کدام کد مخصوص به خود را دارند که شما هنگام ارسال نمرات باید آنها را درج کنید.

3- سازمان مرکزی دانشگاه

این سازمان بیشتر در مورد ویزا و تعهد مالی شما تقاضای مدرک میکند.در مجموع بیشتر امور غیر درسی در این بخش بررسی میشود.

مدارک برای اخذ پذیرش

جمع بندی و ارائه تصویری مشترک از مدارکی که دانشگاه های مختلف برای دادن پذیرش میخواهند بسیار سخت است.اما با این حال میتوان یک تصویر عمومی ارائه کرد.

با مراجعه به سایت دانشگاه های خارجی، میتوان دید که در هر دانشگاهی سه مرکز هستند که از شما مدارکی مخصوص به خود را طلب میکنند.این مراکز عبارتند از:

1- دپارتمان رشته مورد نظر شما 2- مرکز تحصیلات تکمیلی 3- سازمان مرکزی دانشگاه

1- دپارتمان

تمام اطلاعات علمی لازم و مدارک مورد نیاز برای پذیرش هر رشته در دپارتمان آن رشته وجود دارد.تقریبا اکثر دپارتمان ها مدارک زیر را بدون استثنا میخواهند:

1- ترجمه مدارک و ریز نمرات از تمام دانشگاه هایی که قبلا از آنها فارغ التحصیل شده اید.

2- انگیزه نامه یا SOP (Statement Of Purpose)

نامه ایست بسیار مهم که شما درباره خود مینویسید و در آن از پیشینه ای از خود و تحصیلاتتان، توانایی ها و علایق خود و اهداف خود برای تحصیل در مقاطع بالاتر صحبت میکنید و معمولا در این نامه باید بنویسید که چرا دانشگاه مورد نظر را انتخاب کره اید.مراقب باشید در نوشتن از توانایی های خود اغراق نکنید و معقول باشید و همچنین کپی کردن از SOP های دیگران را فراموش کنید.

3- رزومه

در رزومه،اطلاعات فردی،تحصیلی، پایان نامه،مقالات،کتب،زمینه های علمی مورد علاقه تان،مدارک زبان و مهارت کامپیوتر و هر آنچه که برای جلب نظر استاد به شما کمک میکند را درج کنید.

4- توصیه نامه (Recommendation Letter)

نامه ایست که شما باید از اساتید(معمولا سه استاد) خود برای ارسال به دانشگاه های مورد نظر بگیرید.در این نامه اساتید درباره توانایی ها،علایق و خصوصیات شما مینویسند.این نامه ها بسیار مهم هستند و دانشگاه های غربی معمولا نامه های سطحی و کم عمق را به راحتی تشخیص میدهند.اساتید باید به چنان جزئیاتی درباره شما اشاره کنند که مشخص کند واقعا شما را میشناسند.

-اکثر دانشگاه ها برگه مخصوصی برای این کار ندارند و اساتید شما باید در سربرگ مخصوص دانشگاه خود،آن را بنویسند.

-برخی دانشگاه ها برگه مخصوص دارند و شما باید آن را از سایت دانشگاه دانلود کنید.

-برخی دانشگاه ها مانند دانشگاه تورنتو،تنها ایمیل رسمی اساتید شما را میخواهند تا بتوانند خودشان سؤالاتی را از اساتید شما بپرسند.

البته ایمیل اساتید شما باید پسوند رسمی دانشگاه را داشته باشد.

5-نمره زبان تافل یا آیلتس

برای کشورهای انگلیسی زبان،باید یکی از دو مدرک معمول زبان در ایران یعنی آیلتس و تافل را ارائه دهید.در اینجا وارد جزئیات این آزمون نمیشویم و فقط به برخی نکته های مهم می پردازیم.

-اگر قصد رفتن به کانادا را دارید بهتر است که آیلتس امتحان دهید.چرا که معمولا دانشگاه های کانادایی نمره آیلتس کمتری نسبت به تافل میخواهند. به عنوان مثال دانشگاه بریتیش کلمبیا در بیشتر رشته های خود آیلتس 6.5 ولی تافل 100 میخواهد که این دو معادل هم نیستند.

-برای آمریکا بهتر است که تافل امتحان دهید.در آمریکا بر خلاف کانادا،تعادل میان آیلتس و تافل رعایت میشود اما نکته مهم این است که برخی دانشگاه ها مدرک آیلتس را نمی پذیرند.

-هرچه زودتر و قبل از اینکه وارد فرایند پذیرش شوید،این آزمون ها را ثبت نام کنید و امتحان دهید چون معمولا زود پر میشوند .

6- هزینه پذیرش (Application Fee)

این هزینه در کشورهای مختلف،متفاوت است.در کانادا تقریبا بین 70 تا 100 دلار و در آمریکا تقریبا بین 40 تا 100 دلار است که هنگام ثبت نام آنلاین باید با کارت های اعتباری بین المللی آن را پرداخت کنید.

7-فرم های پذیرش در ثبت نام آنلاین (Application form)

تقریبا در تمام دانشگاه ها مشترک است و مجموعه فرم هایی است که باید به صورت آنلاین پر شوند که شامل اطلاعات شخصی و تحصیلی میباشد.

2- مرکز تحصیلات تکمیلی

این مراکز هم در دانشگاه های متفاوت،مدارک متفاوتی را تقاضا میکنند.معمولا در صفحه دفتر تحصیلات تکمیلی نمره های مورد نیاز زبان را درج میکنند.اما مهمترین مدرکی که باید به این مرکز در هر دانشگاهی بفرستید نمره آزمون GRE یا GMAT شماست.این مراکز هر کدام کد مخصوص به خود را دارند که شما هنگام ارسال نمرات باید آنها را درج کنید.

3- سازمان مرکزی دانشگاه

این سازمان بیشتر در مورد ویزا و تعهد مالی شما تقاضای مدرک میکند.در مجموع بیشتر امور غیر درسی در این بخش بررسی میشود.