برای موفقیت در مصاحبه دکتری روان‌شناسی لازم است خود را برای عملکرد مناسب در مصاحبه آماده کنید. اطلاع از سوالات مصاحبه و نکات مهم به شما کمک زیادی خواهد کرد.

پذیرش در مقطع دکتری رشته روانشناسی به چهار شکل صورت می‌گیرد:

۱- پذیرش از طریق آزمون دکتری (سراسری و آزاد)

۲- پذیرش دکتری بدون آزمون (سراسری و آزاد)

۳- پذیرش دکتری پردیس از طریق آزمون اختصاصی

۴- پذیرش دکتری استاد محور

در هر چهار حالت فوق برگزاری مصاحبه دکتری جزء جدایی‌ناپذیر پذیرش در مقطع دکتری روانشناسی است. در ادامه درباره این چهار شیوه توضیحاتی ارائه خواهیم کرد:

پذیرش از طریق آزمون دکتری روانشناسی

در پذیرش از طریق آزمون دکتری، معمولاً زمان برگزاری کنکور دکتری اوایل اسفند ماه هر سال است. پس از برگزاری آزمون دکتری، نتایج اولیه در فروردین ماه اعلام می‌شود. نتایج اولیه شامل رتبه، نمره‌تراز و نیز اعلام مجاز بودن داوطلبان به انتخاب رشته دکتری روانشناسی در دوره‌های روزانه، شبانه، پردیس، پیام نور، غیرانتفاعی و نیز دانشگاه آزاد اسلامی است.

با انتشار دفترچه انتخاب رشته دکتری سراسری داوطلبان نسبت به انتخاب رشته دکتری روان‌شناسی در سایت سازمان سنجش اقدام می‌کنند. نتایج انتخاب رشته دکتری عموماً اواخر اردیبهشت‌ماه اطلاع‌رسانی می‌شود.

زمان مصاحبه دکتری روانشناسی دانشگاه‌های سراسری

دعوت به مصاحبه آزمون دکتری رشته روان‌شناسی بر اساس نمره حد نصاب است؛ یعنی دانشگاه‌ها حداقل تراز مدنظر خود را مشخص کرده و همه کسانی که نمره آزمون کتبی آنها بالاتر از حد نصاب تراز دعوت به مصاحبه دکتری روان‌شناسی آن دانشگاه باشد، به مصاحبه دعوت خواهند شد.

پس از اعلام نتایج دعوت به مصاحبه دکتری، زمان مصاحبه دکتری از سوی سازمان سنجش آموزش کشور و نیز سایت دانشگاه‌ها اطلاع‌رسانی خواهد شد.

همچنین لازم است داوطلبان در موعد مقرر نسبت به تکمیل فرم صلاحیت عمومی دکتری در سایت سازمان سنجش اقدام کنند.

زمان برگزاری مصاحبه دکتری روانشناسی دانشگاه آزاد

داوطلبان آزمون دکتری روان‌شناسی در دانشگاه آزاد اسلامی نیز با انتشار دفترچه انتخاب رشته دکتری دانشگاه آزاد، نسبت به انتخاب رشته دکتری روان‌شناسی در سایت مرکز آزمون دانشگاه آزاد اقدام می‌کنند.

زمان برگزاری مصاحبه دکتری روان‌شناسی دانشگاه آزاد نیز پس از اعلام نتایج انتخاب رشته دکتری آزاد، از سوی مرکز سنجش و پذیرش این دانشگاه اطلاع‌رسانی خواهد شد.

مصاحبه دکتری دانشگاه آزاد در سال ۱۴۰۳ احتمالاً به صورت متمرکز و در تهران برگزار می‌شود. بدین صورت که داوطلبان دعوت‌شده به مصاحبه همه واحدهای دانشگاه آزاد لازم است تنها در یک مصاحبه در یکی از واحدهای دانشگاهی تهران در زمان اعلام‌شده حضور پیدا کنند.

پذیرش دکتری بدون آزمون روانشناسی

پذیرش دکتری بدون آزمون رشته روانشناسی در دانشگاه‌های سراسری و نیز دانشگاه آزاد اسلامی بدین صورت است که داوطلبان واجد شرایط، در موعد مقرر نسبت به ثبت‌نام و ارسال مدارک اقدام می‌کنند.

پس از بررسی مدارک اولیه، نتایج دعوت به مصاحبه دکتری بدون آزمون روانشناسی اعلام می‌شود و داوطلبان لازم است مطابق زمان‌بندی اعلام‌شده در مصاحبه حضور پیدا کنند.

پذیرش دکتری پردیس روانشناسی

در پذیرش دکتری پردیس رشته روانشناسی نیز پس از برگزاری آزمون اختصاصی توسط دانشگاه‌ها، نتایج دعوت به مصاحبه اعلام خواهد شد و داوطلبان در زمانی که از سوی دانشگاه اعلام می‌شود در جلسه مصاحبه حضور خواهند یافت.

نکته مهم این که در حال حاضر پذیرش مستقل دکتری پردیس بدون شرکت در کنکور سراسری تنها در پردیس‌های بین‌الملل دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد.

پذیرش دکتری استاد محور روانشناسی

پذیرش دکتری استاد محور که از سال ۱۴۰۲ صورت می‌گیرد بدین صورت است که اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها طرح‌های پژوهشی را در سامانه نان ثبت کرده و در صورت تایید، جهت انجام طرح در قالب رساله دکتری دانشجو پذیرش می‌کنند.

در این نوع پذیرش داوطلبان یا از طریق کنکور یا از طریق فراخوان دانشگاه، به مصاحبه دعوت می‌شوند. مصاحبه دکتری استاد محور توسط همان عضو هیات علمی که طرح را تعریف کرده برگزار می‌شود. داوطلب در صورت قبولی موظف است طرح پژوهشی مذکور را به عنوان رساله دکتری انجام دهد و عضو هیات علمی که طرح را ثبت کرده هم استاد راهنمای وی خواهد بود.

عوامل امتیازآور در مصاحبه دکتری رشته روانشناسی

در مجموع موارد زیر مهم‌ترین و مؤثرترین نکات برای قبولی در مصاحبه دکتری روانشناسی هستند:

• معدل هر دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و نمره پایان‌نامه
• دانشگاه‌های مقاطع قبلی (کارشناسی و کارشناسی ارشد)
• کارهای تحقیقاتی و پژوهشی (شامل کتاب‌های ترجمه­‌شده و یا تألیفی، همکاری در طرح‌های پژوهشی، اختراعات ثبت‌­شده و سابقه همکاری با مراکز پژوهشی و انجمن‌های علمی و نیز مقالات)
• سوابق تدریس دانشگاهی
• مدرک زبان (مدرک زبان آزمون‌های زبان داخلی و خارجی)

مدارک مصاحبه دکتری روانشناسی

برای حضور در مصاحبه دکتری رشته روانشناسی لازم است از همه کارها و فعالیت‌هایی که داشته‌اید (تدریس، مقاله، ترجمه، …) فهرستی تهیه و برای آن‌ها تأییدیه‌ها و گواهی‌های لازم را فراهم کنید تا برای مصاحبه ارائه نمایید؛ زیرا در غیر این صورت احتمالاً امتیازی به شما تعلق نخواهد گرفت.

بنابراین علاوه بر مدارک شناسایی (شامل شناسنامه و کارت ملی)، مدارک تحصیلی (شامل مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد و ریزنمرات)، لازم است نسبت به تهیه گواهی پذیرش و چاپ مقالات، گواهی تدریس، تهیه کپی از مقالات، تهیه یک نسخه از کتاب تألیف یا ترجمه، تهیه گواهی همکاری در طرح پژوهشی و یا ثبت اختراع و نیز مدرک زبان اقدام نمایید. 

علاوه بر این، معمولاً داشتن توصیه‌نامه مصاحبه دکتری نیز ضروری است. بنابراین به داوطلبان دکتری روانشناسی توصیه می‌کنیم حتی‌الامکان از استاد مشاور و استاد راهنمای خود در مقطع کارشناسی ارشد توصیه‌نامه بگیرند.

سؤالات مصاحبه آزمون دکتری روانشناسی

طیف سؤالاتی که در مصاحبه آزمون دکتری رشته روانشناسی پرسیده می‌شود بسیار متنوع است. ممکن است در مصاحبه‌های مختلف همه یا تعدادی از سؤالات زیر پرسیده شود:

– سؤالات تخصصی رشته: اساتید با طرح این سؤالات سعی بر سنجش میزان توانمندی داوطلبان دارند. توصیه ما این است که داوطلبان علاوه بر خواندن منابع اصلی و پایه رشته، منابع روز و آخرین مقالات را نیز مرور کرده و تا جایی که ممکن است مقالات و کتاب‌های اساتید مصاحبه‌کننده هر دانشگاه را نیز مدنظر داشته باشند.

– تسلط بر موضوع پیشنهادی برای رساله دکتری

– تسلط بر کارهای پژوهشی داوطلب: اساتید با طرح این سؤالات معمولاً به دنبال این هستند که از سطح علمی دانشجو و نیز مشارکت واقعی وی در کار پژوهشی اطمینان پیدا کنند.

– سؤالات زبان انگلیسی به شیوه‌های مختلف: یکی از مباحثی که در بسیاری از مصاحبه‌های دکتری مورد سؤال است، سؤالات زبان انگلیسی است که ممکن است شامل ترجمه متون تخصصی، دیالوگ‌های عمومی، معرفی خود، موضوع پایان‌نامه ارشد و رساله دکتری و … باشد.

– سؤالات عمومی: این قبیل سؤالات ممکن است شامل شغل، وضعیت تأهل یا تجرد، محل زندگی، فعالیت‌های روزمره و … باشد که با انگیزه‌های مختلفی ازجمله سنجش اعتمادبه‌نفس داوطلب، سنجش امکان وقت گذاشتن برای تحصیل در مقطع دکتری، سنجش شرایط زندگی یک پژوهشگر آینده دکتری و … مورد سؤال قرار می‌گیرند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص سوالات مصاحبه آزمون دکتری می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید:

تجربیات مصاحبه دکتری روانشناسی

تجربه داوطلبان آزمون دکتری روانشناسی در سال‌های گذشته حاکی از آن است که علاوه بر رزومه آموزشی، پژوهشی و آمادگی علمی برای حضور در مصاحبه، یک عامل بسیار مهم اعتمادبه‌نفس است.

لازم است داوطلبان این مورد مهم را مدنظر داشته باشند و پیش از حضور در مصاحبه آن را تقویت کنند. چرا که در شرایط عادی داشتن اعتمادبه‌نفس در دیدگاه اساتید اثر مثبتی خواهد گذاشت و البته دیده شده که در برخی مصاحبه‌ها نیز اساتید با به چالش کشیدن دانشجو سعی بر سنجش این موضوع دارند. 

در ادامه تجربیات مصاحبه داوطلبان آزمون دکتری روانشناسی در سالیان گذشته، برای آشنایی داوطلبان گرامی این رشته با فضای مصاحبه دانشگاه‌های مختلف آورده شده است:

– سؤالات امتحان کتبی دانشگاه شهید بهشتی بد نبود. سؤالات کلی بود و برای هر سؤال یک صفحه جداگانه برای جواب در نظر گرفته شده بود. از تفاوت و شباهت نظریه‌ها سؤال شده بود. یکی از سؤالات مصاحبه این بود که «دوره پژوهش‌محور چیست؟» و این که «دیدگاه و رویکرد شما در دوره دکتری چیست؟». بنابراین حتماً زمینه‌ای برای پژوهش در مقطع دکتری در ذهن داشته باشید.

– در دانشگاه خوارزمی سؤالات مختلفی از داوطلبان پرسیده می‌شد. مثلاً از یکی از داوطلبان سؤال کرده بودند که «فرق روا‌ن‌شناسی سلامت و بالینی را به انگلیسی توضیح دهید.». از داوطلب دیگری خواسته بودند که چکیده پایان‌نامه ارشدش را به انگلیسی بیان کند؛ از یکی دیگر از داوطلبان خواسته بودند به انگلیسی هدف از تحصیلش در مقطع دکتری را مطرح کند، معرفی به زبان انگلیسی هم سؤال شده بود. از داوطلبانی که سطح زبان انگلیسی خود را خوب اعلام کرده بودند، سؤالات بیشتری پرسیده بودند. همچنین فصول 3 و 4 پایان‌نامه و دلیل استفاده از روش‌ها موضوع مهمی بود.

– در دانشگاه خوارزمی مصاحبه خیلی جدی نبود. اما زبان و آمار برایشان اهمیت زیادی داشت و سؤالات زیادی هم به زبان انگلیسی مطرح شد.

– دانشگاه شهید مدنی برای من مصاحبه سختی داشت، با وجودی که فارغ‌التحصیل همین دانشگاه هستم. از من خواستند مراحل رشد اخلاقی را به زبان انگلیسی بگویم. بعد هم رشد پیاژه را به انگلیسی گفتم. از نورون‌های آینه‌ای گرفته تا نظریه آلپورت را از من پرسیدند.

– مصاحبه دانشگاه شهید مدنی از من آمار پرسیدند. سؤالات بقیه خوب بود، مخصوصاً آقای حبیبی کلیبر. به سؤالات استادی که زبان می‌پرسید هم خوب پاسخ دادم که در جواب گفت زبانم عالی است.

– من به مصاحبه پردیس خوارزمی رفتم، برای پذیرش 4 نفر، 130 نفر به مصاحبه آمده بودند و همه چیز شلوغ بود. سؤالات سختی از من پرسیده شد و به سؤالات درست جواب ندادم. برای زبان به من متنی برای ترجمه ندادند. ضمناً از من پرسیدند که چه‌قدر برای چاپ مقالات هزینه کرده‌ام.

– من به مصاحبه دانشگاه رازی کرمانشاه رفتم. صبح از ٣ درس امتحان گرفتند و بعدازظهر هم از ٢ درس. سؤالات تشریحی و متوسط بود، فقط زبان کمی سخت بود.

– من مصاحبه پردیس دانشگاه تهران رفتم. در ابتدا یک نفر مدارک و یک نفر پایان‌نامه را چک می‌کرد. یک صفحه زبان تخصصی هم دادند و خواستند دو پاراگراف را ترجمه کنم. در مورد داشتن مقاله داخلی و خارجی هم پرسیدند که مقالاتم را نشان دادم و بعد از روش آماری‌ام پرسیدند. من از مانکوا استفاده کرده بودم، به همین خاطر تفاوت مانکوا و آنکوا را پرسیدند. تفاوت پژوهش کمی و کیفی را نیز پرسیدند. چون مدرک کارشناسی ارشدم بالینی بود، سؤال کردند علت این که می‌خواهم روا‌‌ن‌شناسی تربیتی بخوانم چیست. بعد هم علت وقفه سه‌ساله بین مقطع ارشد و دکتری و فعالیت‌هایم در این بازه زمانی را پرسیدند.

– در مصاحبه من پنج استاد حضور داشتند. سؤالاتشان اسم و فامیل، محل سکونت، عنوان پایان‌نامه کارشناسی ارشد، وضعیت تأهل، شغل همسر و دانشگاه‌های مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بود. اصلاً درمورد داشتن مقاله یا مدرک زبان سؤالی مطرح نشد. مصاحبه هر داوطلب دو دقیقه طول می‌کشید.

– در مصاحبه، یک برگه شامل 20 پاراگراف متن انگلیسی بود، اساتید یک پاراگراف را انتخاب می‌کردند و می‌گفتند بخوان و ترجمه کن. بیشتر پاراگراف‌ها روش تحقیق و آمار تخصصی بود. سؤال‌های علمی مصاحبه نیز بیشتر در رابطه با روش تحقیق و آمار بود.

– از بین مصاحبه‌هایی که رفتم فقط بالینی شیراز خیلی سؤال پرسیدند، من نتوانستم همه را جواب بدهم، خیلی سؤالات سخت بود و همه ناراضی بودند، ولی واقعاً برای هر داوطلب نیم‌ساعت وقت گذاشتند.

– من در مصاحبه بالینی دانشگاه شیراز شرکت کردم. ۱۲۰ نفر برای مصاحبه آمده بودند و ظهر گفتند که فقط برای مصاحبه 40 نفر فرصت هست و بقیه باید در روزهای بعد بیایند. سؤالات مصاحبه تقریباً از همه حوزه‌ها بود: زبان، آمار، آزمون‌های روانی، آسیب‌شناسی روانی و … .

– من به مصاحبه بالینی دانشگاه شاهد رفتم. برای ۱۱ نفر ظرفیت روزانه و شبانه و پردیس ۱۰۰ نفر داوطلب بود. کل زمان مصاحبه من ۵ دقیقه بود. فقط موارد جدول امتیازبندی را یک استاد به تنهایی از من پرسید (بدون دیدن مثلاً عناوین مقالات یا کتب) و فقط گفتند مستندات را بگذار در پرونده‌ات. سه سؤال آسیب‌شناسی هم پرسیدند و تمام.

برای مصاحبه دکتری چه مدارکی لازم است؟

معمولاً دانشگاه‌ها مدارکی که لازم است برای مصاحبه ارائه شود را اطلاع‌رسانی می‌کنند. با این حال برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید سری به مطلب مدارک مصاحبه دکتری بزنید.

سوالات مصاحبه دکتری رشته روان‌شناسی چیست؟

در مصاحبه دکترا سوالات متنوعی مطرح می‌شود؛ سوالات تخصصی رشته، سوالات به زبان انگلیسی، پایان نامه کارشناسی ارشد و … . برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص سوالات مصاحبه دکتری کلیک کنید.

نکات مصاحبه دکتری چیست؟ به چه چیزهایی باید توجه کنیم؟

برخی از مهم‌ترین نکات مورد توجه برای حضور موفق در جلسه‌های مصاحبه دکتری را می‌توانید در این لینک مطالعه کنید.