برای موفقیت در مصاحبه دکتری علوم سیاسی و روابط بین‌الملل لازم است خود را برای عملکرد مناسب در مصاحبه آماده کنید. اطلاع از سوالات مصاحبه و نکات مهم به شما کمک زیادی خواهد کرد.

پذیرش در مقطع دکتری رشته علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل به چهار شکل صورت می‌گیرد:

۱- پذیرش از طریق آزمون دکتری (سراسری و آزاد)

۲- پذیرش دکتری بدون آزمون (سراسری و آزاد)

۳- پذیرش دکتری پردیس از طریق آزمون اختصاصی

۴- پذیرش دکتری استاد محور

در هر چهار حالت فوق برگزاری مصاحبه دکتری جزء جدایی‌ناپذیر پذیرش در مقطع دکتری علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل است. در ادامه درباره این چهار شیوه توضیحاتی ارائه خواهیم کرد:

پذیرش از طریق آزمون دکتری علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل

در پذیرش از طریق آزمون دکتری، معمولاً زمان برگزاری کنکور دکتری اوایل اسفند ماه هر سال است. پس از برگزاری آزمون دکتری، نتایج اولیه در فروردین ماه اعلام می‌شود. نتایج اولیه شامل رتبه، نمره‌تراز و نیز اعلام مجاز بودن داوطلبان به انتخاب رشته دکتری علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل در دوره‌های روزانه، شبانه، پردیس، پیام نور، غیرانتفاعی و نیز دانشگاه آزاد اسلامی است.

با انتشار دفترچه انتخاب رشته دکتری سراسری داوطلبان نسبت به انتخاب رشته دکتری علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در سایت سازمان سنجش اقدام می‌کنند. نتایج انتخاب رشته دکتری عموماً اواخر اردیبهشت‌ماه اطلاع‌رسانی می‌شود.

زمان مصاحبه دکتری علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل دانشگاه‌های سراسری

دعوت به مصاحبه آزمون دکتری رشته علوم سیاسی و روابط بین‌الملل بر اساس نمره حد نصاب است؛ یعنی دانشگاه‌ها حداقل تراز مدنظر خود را مشخص کرده و همه کسانی که نمره آزمون کتبی آنها بالاتر از حد نصاب تراز دعوت به مصاحبه دکتری علوم سیاسی و روابط بین‌الملل آن دانشگاه باشد، به مصاحبه دعوت خواهند شد.

پس از اعلام نتایج دعوت به مصاحبه دکتری، زمان مصاحبه دکتری از سوی سازمان سنجش آموزش کشور و نیز سایت دانشگاه‌ها اطلاع‌رسانی خواهد شد.

همچنین لازم است داوطلبان در موعد مقرر نسبت به تکمیل فرم صلاحیت عمومی دکتری در سایت سازمان سنجش اقدام کنند.

زمان برگزاری مصاحبه دکتری علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل دانشگاه آزاد

داوطلبان آزمون دکتری علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در دانشگاه آزاد اسلامی نیز با انتشار دفترچه انتخاب رشته دکتری دانشگاه آزاد، نسبت به انتخاب رشته دکتری علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در سایت مرکز آزمون دانشگاه آزاد اقدام می‌کنند.

زمان برگزاری مصاحبه دکتری علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه آزاد نیز پس از اعلام نتایج انتخاب رشته دکتری آزاد، از سوی مرکز سنجش و پذیرش این دانشگاه اطلاع‌رسانی خواهد شد.

مصاحبه دکتری دانشگاه آزاد در سال ۱۴۰۳ احتمالاً به صورت متمرکز و در تهران برگزار می‌شود. بدین صورت که داوطلبان دعوت‌شده به مصاحبه همه واحدهای دانشگاه آزاد لازم است تنها در یک مصاحبه در یکی از واحدهای دانشگاهی تهران در زمان اعلام‌شده حضور پیدا کنند.

پذیرش دکتری بدون آزمون علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل

پذیرش دکتری بدون آزمون رشته علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل در دانشگاه‌های سراسری و نیز دانشگاه آزاد اسلامی بدین صورت است که داوطلبان واجد شرایط، در موعد مقرر نسبت به ثبت‌نام و ارسال مدارک اقدام می‌کنند.

پس از بررسی مدارک اولیه، نتایج دعوت به مصاحبه دکتری بدون آزمون علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل اعلام می‌شود و داوطلبان لازم است مطابق زمان‌بندی اعلام‌شده در مصاحبه حضور پیدا کنند.

پذیرش دکتری پردیس علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل

در پذیرش دکتری پردیس رشته علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل نیز پس از برگزاری آزمون اختصاصی توسط دانشگاه‌ها، نتایج دعوت به مصاحبه اعلام خواهد شد و داوطلبان در زمانی که از سوی دانشگاه اعلام می‌شود در جلسه مصاحبه حضور خواهند یافت.

نکته مهم این که در حال حاضر پذیرش مستقل دکتری پردیس بدون شرکت در کنکور سراسری تنها در پردیس‌های بین‌الملل دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد.

پذیرش دکتری استاد محور علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل

پذیرش دکتری استاد محور که از سال ۱۴۰۲ صورت می‌گیرد بدین صورت است که اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها طرح‌های پژوهشی را در سامانه نان ثبت کرده و در صورت تایید، جهت انجام طرح در قالب رساله دکتری دانشجو پذیرش می‌کنند.

در این نوع پذیرش داوطلبان یا از طریق کنکور یا از طریق فراخوان دانشگاه، به مصاحبه دعوت می‌شوند. مصاحبه دکتری استاد محور توسط همان عضو هیات علمی که طرح را تعریف کرده برگزار می‌شود. داوطلب در صورت قبولی موظف است طرح پژوهشی مذکور را به عنوان رساله دکتری انجام دهد و عضو هیات علمی که طرح را ثبت کرده هم استاد راهنمای وی خواهد بود.

عوامل امتیازآور در مصاحبه دکتری رشته علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل

در مجموع موارد زیر مهم‌ترین و مؤثرترین نکات برای قبولی در مصاحبه دکتری علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل هستند:

• معدل هر دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و نمره پایان‌نامه

• دانشگاه‌های مقاطع قبلی (کارشناسی و کارشناسی ارشد)

• کارهای تحقیقاتی و پژوهشی (شامل کتاب‌های ترجمه­‌شده و یا تألیفی، همکاری در طرح‌های پژوهشی، اختراعات ثبت‌­شده و سابقه همکاری با مراکز پژوهشی و انجمن‌های علمی و نیز مقالات)

• سوابق تدریس دانشگاهی

• مدرک زبان (مدرک زبان آزمون‌های زبان داخلی و خارجی)

مدارک مصاحبه دکتری علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل

برای حضور در مصاحبه دکتری رشته علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل لازم است از همه کارها و فعالیت‌هایی که داشته‌اید (تدریس، مقاله، ترجمه، …) فهرستی تهیه و برای آن‌ها تأییدیه‌ها و گواهی‌های لازم را فراهم کنید تا برای مصاحبه ارائه نمایید؛ زیرا در غیر این صورت احتمالاً امتیازی به شما تعلق نخواهد گرفت.

بنابراین علاوه بر مدارک شناسایی (شامل شناسنامه و کارت ملی)، مدارک تحصیلی (شامل مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد و ریزنمرات)، لازم است نسبت به تهیه گواهی پذیرش و چاپ مقالات، گواهی تدریس، تهیه کپی از مقالات، تهیه یک نسخه از کتاب تألیف یا ترجمه، تهیه گواهی همکاری در طرح پژوهشی و یا ثبت اختراع و نیز مدرک زبان اقدام نمایید. 

علاوه بر این، معمولاً داشتن توصیه‌نامه مصاحبه دکتری نیز ضروری است. بنابراین به داوطلبان دکتری علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل توصیه می‌کنیم حتی‌الامکان از استاد مشاور و استاد راهنمای خود در مقطع کارشناسی ارشد توصیه‌نامه بگیرند.

سؤالات مصاحبه آزمون دکتری علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل

طیف سؤالاتی که در مصاحبه آزمون دکتری رشته علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل پرسیده می‌شود بسیار متنوع است. ممکن است در مصاحبه‌های مختلف همه یا تعدادی از سؤالات زیر پرسیده شود:

– سؤالات تخصصی رشته: اساتید با طرح این سؤالات سعی بر سنجش میزان توانمندی داوطلبان دارند. توصیه ما این است که داوطلبان علاوه بر خواندن منابع اصلی و پایه رشته، منابع روز و آخرین مقالات را نیز مرور کرده و تا جایی که ممکن است مقالات و کتاب‌های اساتید مصاحبه‌کننده هر دانشگاه را نیز مدنظر داشته باشند.

– تسلط بر موضوع پیشنهادی برای رساله دکتری

– تسلط بر کارهای پژوهشی داوطلب: اساتید با طرح این سؤالات معمولاً به دنبال این هستند که از سطح علمی دانشجو و نیز مشارکت واقعی وی در کار پژوهشی اطمینان پیدا کنند.

– سؤالات زبان انگلیسی به شیوه‌های مختلف: یکی از مباحثی که در بسیاری از مصاحبه‌های دکتری مورد سؤال است، سؤالات زبان انگلیسی است که ممکن است شامل ترجمه متون تخصصی، دیالوگ‌های عمومی، معرفی خود، موضوع پایان‌نامه ارشد و رساله دکتری و … باشد.

– سؤالات عمومی: این قبیل سؤالات ممکن است شامل شغل، وضعیت تأهل یا تجرد، محل زندگی، فعالیت‌های روزمره و … باشد که با انگیزه‌های مختلفی ازجمله سنجش اعتمادبه‌نفس داوطلب، سنجش امکان وقت گذاشتن برای تحصیل در مقطع دکتری، سنجش شرایط زندگی یک پژوهشگر آینده دکتری و … مورد سؤال قرار می‌گیرند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص سوالات مصاحبه آزمون دکتری می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید:

تجربیات مصاحبه دکتری علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل

تجربه داوطلبان آزمون دکتری علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل در سال‌های گذشته حاکی از آن است که علاوه بر رزومه آموزشی، پژوهشی و آمادگی علمی برای حضور در مصاحبه، یک عامل بسیار مهم اعتمادبه‌نفس است.

لازم است داوطلبان این مورد مهم را مدنظر داشته باشند و پیش از حضور در مصاحبه آن را تقویت کنند. چرا که در شرایط عادی داشتن اعتمادبه‌نفس در دیدگاه اساتید اثر مثبتی خواهد گذاشت و البته دیده شده که در برخی مصاحبه‌ها نیز اساتید با به چالش کشیدن دانشجو سعی بر سنجش این موضوع دارند. 

در ادامه تجربیات مصاحبه داوطلبان آزمون دکتری علوم سیاسی و روابط بین ‌الملل در سالیان گذشته، برای آشنایی داوطلبان گرامی این رشته با فضای مصاحبه دانشگاه‌های مختلف آورده شده است:

– سؤالات آزمون کتبی تشریحی روابط بین‌الملل دانشگاه تهران به شرح زیر بود:

• ​ سرفصل ​اقتصاد سیاسی بین‌الملل:

​سؤال) رهیافت‌های اقتصاد سیاسی​ بین‌الملل​ را به طور خلاصه​ ​توضیح دهید و توان تبیینی آن‌ها را در زمینه​ ​توسعه و تحولات اقتصادی بعد از جنگ جهانی​ ​دوم ارزیابی کنید.​ (طراح سؤال: دکتر شیرخانی)​

• ​سرفصل ​نظریه‌های روابط بین‌الملل:

​سؤال اول) ​پدیده نظم را در نظریه آشوب تبیین کنید.​​ (طراح: دکتر فرهاد قاسمی)

​سؤال دوم) ​مبانی متفاوت هستی‌شناختی ساختارگرایی​ ​کنت والتز​​ و ساختارگرایی الکساندر​ونت چه پیامدهایی​ ​برای شناخت و نظریه‌پردازی در روابط بین‌الملل​ ​دارد؟​ (طراح: دکتر مشیرزاده)​

• ​سرفصل ​سیاست بین‌الملل​ و امنیت بین‌الملل​:

سؤال اول) ​بعضی از متفکران یونان باستان​،​ هدف هستی را​ ​ثبات​ و​ بعضی هدف آن را تغییر و دگرگونی و​ ​بعضی دیگر ثبات و دگرگونی را دو جنبه​ ​متفاوت هستی می‌دانند. صحت و سقم این نظریات​ ​را با توجه به نظریات خلع سلاح و تسلیحات​ ​هسته‌ای توضیح دهید.​ (طراح: دکتر عسکرخانی)

​سؤال دوم) ​پیامدهای مثبت و منفی توافق احتمالی هسته‌​ای را برای امنیت جمهوری اسلامی ایران را​ ​توضیح دهید.​ (طراح: دکتر عسکرخانی)

• ​سرفصل ​حقوق​ بین‌الملل​ و سازمان‌های بین‌المللی:

​سؤال) ​موارد استثناء بر صلاحیت دیوان دادگستری بین‌المللی را توضیح دهید.​ (طراح: دکتر مولایی)

• ​​سرفصل ​روش پژوهش​ در روابط بین‌الملل​:

​سؤال) ​تحول و پیشرفت علم را در نظریات کارل ​پوپر و توماس ​کوهن و ​ایمره ​لاکاتوش توضیح دهید. (طراح: دکتر هادیان)​

• ​ ترجمه ​زبان:

یک صفحه متن تخصصی نظریه‌های روابط بین​‌​الملل دادند و گفتند ترجمه کنید.

– خواندن منابع زیر برای موفقیت در آزمون کتبی و تشریحی رشته علوم سیاسی دانشگاه تهران توصیه می‌شود:

• کتاب «بازخوانی علل وقوع انقلاب اسلامی ایران در سپهر نظریه‌پردازی‌ها»، تألیف مصطفی ملکوتیان، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛
• کتاب «دولت مدرن در ایران» گردآوری‌شده توسط رسول افضلی، انتشارات دانشگاه مفید قم؛
• مقاله «شیعه و دموکراسی مشورتی در ایران» تألیف دکتر داوود فیرحی، فصلنامه دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره ۶۷، بهار۸۴؛
• کتاب «روش‌شناسی علوم سیاسی» تألیف صادق حقیقت، انتشارات دانشگاه مفید قم؛
• مقالات علمی پژوهشی دکتر صادق زیباکلام در مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران؛
• کتاب «بنیادهای هویت ملی ایرانی» تألیف حمید احمدی؛
• کتاب «روش و نظریه در علوم سیاسی» تألیف مارش و استوکر، ترجمه حاجی یوسفی، انتشارات مطالعات راهبردی.

– در پردیس علامه تقریباً ۸۰ درصد مصاحبه بر پایان‌نامه متمرکز بود، باید روی پایان‌نامه حسابی اشراف داشته باشید.

اندیشه سیاسی

– مصاحبه اندیشه سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی حدود ۲۰ دقیقه طول کشید. برخورد اساتید بسیار با احترام و صمیمانه بود.

– در مصاحبه دانشگاه علامه بیشتر روی رزومه و پایان‌نامه و مقالات تأکید داشتند و از مباحث تخصصی سؤال می‌پرسیدند. به‌غیر از دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه تهران، بقیه دانشگاه‌ها اول به پایان‌نامه، دوم به مقاله و سوم به سؤالات تخصصی اهمیت می‌دادند. چند تا لغت زبان هم می‌پرسیدند.

– من به مصاحبه سه دانشگاه رفته بودم: دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه اصفهان. اساتید اندیشه دانشگاه فردوسی تمرکز سؤالاتشان بر پایان‌نامه و حوزه علاقه خود شخص بود، به علاوه ترجمه بخشی از یک متن انگلیسی. مثلاً علاوه بر سؤال از پایان‌نامه می‌پرسیدند که چه کتاب‌هایی خوانده‌اید و در موردشان توضیح بدهید. بعد در همان حوزه علاقه خود شخص سؤالات دیگری هم می‌پرسیدند که ببینند تسلط بر روی مفاهیم اصلی دارید یا خیر. در مصاحبه جامعه‌شناسی اصفهان، علاوه بر سؤالات جزئی از پایان‌نامه و همچنین زبان، هر استاد در حوزه‌ای که خودش بیشتر تسلط داشت سؤال درسی می‌پرسید. مثلاً یکی روش می‌پرسید، یکی نظریه‌های جامعه‌شناسی و یکی تاریخ تحولات.

– من به مصاحبه دانشگاه تربیت مدرس رفتم که تا رتبه 37 دعوت شده بودند و خیلی شلوغ بود. به پایان‌نامه خیلی اهمیت می‌دادند و سؤالات روش تحقیق می‌پرسیدند. درخصوص اولویت انتخابی و این که کدام گرایش‌ها را انتخاب کرده‌ایم هم سؤال می‌شد. مصاحبه‌ها طولانی بود و مدارک کامل بررسی می‌شد.

– من به مصاحبه دانشکده مطالعات جهان (مطالعات آمریکای شمالی) رفتم. حدود هفت نفر برای گرایش بریتانیا آمده بودند، ولی متقاضی گرایش آمریکا به نظرم بیشتر بود. سطح زبانتان باید مانند حدود نمره ۷ آیلتس باشد. سؤالات بیشتر در رابطه با روش تحقیق، نظریه‌های روابط بین‌الملل و موضوع پایان‌نامه بود. البته آزمون کتبی هم به انگلیسی داشت که درباره اقتصاد، فرهنگ و سیاست در بریتانیا بود. خیلی به تسلط شما در زبان حساس هستند و مصاحبه کاملاً انگلیسی بود. در مصاحبه هر گرایش، مهم‌ترین مسئله بلد بودن زبان آن منطقه یا کشور بود. سؤالات مختلف سیاسی و اقتصادی می‌پرسیدند.

برای مصاحبه دکتری چه مدارکی لازم است؟

معمولاً دانشگاه‌ها مدارکی که لازم است برای مصاحبه ارائه شود را اطلاع‌رسانی می‌کنند. با این حال برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید سری به مطلب مدارک مصاحبه دکتری بزنید.

سوالات مصاحبه دکتری رشته علوم سیاسی و روابط بین‌الملل چیست؟

در مصاحبه دکترا سوالات متنوعی مطرح می‌شود؛ سوالات تخصصی رشته، سوالات به زبان انگلیسی، پایان نامه کارشناسی ارشد و … . برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص سوالات مصاحبه دکتری کلیک کنید.

نکات مصاحبه دکتری چیست؟ به چه چیزهایی باید توجه کنیم؟

برخی از مهم‌ترین نکات مورد توجه برای حضور موفق در جلسه‌های مصاحبه دکتری را می‌توانید در این لینک مطالعه کنید.