در حال حاضر دوره دکتری به دو صورت آموزشی – پژوهشی و دکتری پژوهش محور برگزار می‌شود. در این مطلب همه جزییات دکتری آموزش محور ( بدون پایان نامه ) ارائه شده است.

به گزارش پی اچ دی تست، دوره معمول دکتری تخصصی در کشور ما همان دوره آموزشی پژوهشی است که محتوای برنامه آن مشتمل بر واحدهای درسی و پایان نامه است. برخی به اشتباه به این دوره آموزش محور می‌گویند. اما واقعیت این است که آموزش محور به معنای اخذ واحدهای درسی و عدم اخذ پایان نامه است که در دوره دکتری چنین رویکردی وجود ندارد و همه دانشجویان دکتری ملزم به اخذ واحد رساله و پژوهش هستند.

دکتری آموزشی پژوهشی (آموزش محور) چیست؟

اغلب پذیرش دانشجویان در مقطع دکتری تخصصی برای پذیرش در دوره آموزشی پژوهشی است که برخی به اشتباه به آن دکتری آموزش محور می‌گویند. علت اشتباه بودن این عبارت این است که پژوهش در مقطع دکتری جزئی جدایی‌ناپذیر است و همه فارغ‌التحصیلان دکتری باید نسبت به پژوهش برای رساله دکتری و دفاع از آن اقدام کنند. در حالی که عبارت «آموزش محور» به دوره‌ای اشاره دارد که دانشجو پس از گذراندن واحدهای آموزشی و بدون اخذ واحدهای پژوهشی فارغ‌التحصیل می‌شود.

این شیوه تا سال ۱۳۸۹ تنها شیوه آموزشی در ایران بود و پذیرش دانشجو در همه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور فقط به این روش صورت می‌گرفت.

آیا دکتری بدون پایان نامه داریم؟

خیر، در مقطع دکتری تمرکز دانشجویان بر پژوهش است و همه دانشجویان دکتری در همه دوره‌ها و دانشگاه‌ها ملزم به گذراندن واحد رساله (پایان نامه دکتری) هستند. بنابراین دوره دکتری بدون پایان نامه یا دکتری آموزش محور ارائه نمی‌شود.

شرایط دکتری آموزش محور

جهت پذیرش در مقطع دکتری به شیوه آموزشی پژوهشی (آموزش محور) چند روش وجود دارد:

• از طریق آزمون دکتری
• دکتری بدون کنکور از طریق آیین نامه استعداد درخشان
• دکتری بدون کنکور پردیس (در پردیس ها و واحدهای بین الملل)

در پذیرش از طریق آزمون دکتری دانشگاه‌های سراسری، داوطلبان پس از ثبت‌نام در کنکور، در آزمون کتبی شرکت می‌کنند. معمولاً یک تا دو ماه بعد از برگزاری آزمون کتبی، کارنامه نمرات آزمون منتشر می‌شود. این کارنامه شامل نمره تراز و درصد کسب­‌شده در هر یک از درس­‌های امتحانی، نمره تراز کل و رتبه کسب‌شده توسط داوطلب و نیز مجاز شدن و یا نشدن وی جهت انتخاب رشته‌محل‌های دوره‌ روزانه و سایر دوره‌ها شامل دوره‌های نوبت دوم، پیام نور، غیرانتفاعی و پردیس خودگردان است. 

چند روز پس از اعلام نتایج اولیه، امکان انتخاب رشته‌محل‌ها در سایت سازمان سنجش آموزش کشور فراهم می‌گردد. در این مرحله، داوطلبانِ مجاز به انتخاب رشته‌ می‌توانند نسبت به انتخاب کد­رشته‌محل‌ها از میان کدرشته‌های تحصیلی مورد علاقه‌ خود از دوره‌های روزانه، نوبت دوم، پردیس خودگردان، دانشگاه پیام نور، دانشگاه‌های غیرانتفاعی و دانشگاه آزاد اقدام می‌کنند.

سپس نتایج دعوت به مصاحبه دانشگاه های سراسری (دوره‌های روزانه، نوبت دوم، پردیس خودگردان، دانشگاه پیام نور، دانشگاه‌های غیرانتفاعی) و دانشگاه آزاد اعلام می‌شود و پس از برگزاری مصاحبه‌ها نتایج نهایی دکتری اعلام می‌شود.

در صورتی که مایل به کسب اطلاعات بیشتر درخصوص پذیرش دکتری بدون آزمون استعداد درخشان و دکتری بدون کنکور پردیس جهت تحصیل در دوره دکتری آموزشی پژوهشی (آموزش محور) هستید کلیک کنید.

دکتری آموزش محور پیام نور

همان طور که اشاره شد در مقطع دکتری پذیرش آموزش محور نداریم؛ چرا که آموزش محور به معنای گذراندن واحدهای درسی و عدم اخذ پایان نامه است. این در حالی است که تمرکز دوره دکتری بر پژوهش است و همه دانشجویان دکتری پیام نور هم باید پایان نامه رو بگذرانند. بنابراین دوره دکتری آموزش محور پیام نور نیز ارائه نمی‌شود.

لیست رشته های دکتری آموزش محور (آموزشی پژوهشی)

اشاره شد دکتری آموزش محور عبارت درستی نیست. فهرست رشته های دکتری آموزشی پژوهشی شامل همه رشته‌هایی است که در دفترچه ثبت نام آزمون دکتری آمده است. این که کدام دانشگاه در چه رشته‌ای پذیرش دارد هم در دفترچه انتخاب رشته دکتری اعلام خواهد شد.

مصاحبه دکتری آموزش محور

روال شرکت در مصاحبه بدین صورت است که داوطلبان با توجه به جدول زمانی اعلام‌شده از سوی دانشگاه‌هایی که برای مصاحبه دعوت شده‌اند، با همراه داشتن مدارک لازم و مدارک موردنظر دانشگاه مصاحبه‌کننده، که از سایت دانشگاه‌ها و یا تماس تلفنی با داوطلب از طریق دانشگاه‌ها میسر است، به مؤسسات آموزش عالی مراجعه و در مصاحبه شرکت می‌کنند. قابل توجه است که برخی دانشگاه‌ها ممکن است از داوطلبان بخواهند پیش از حضور در مصاحبه، مدارک را به صورت اینترنتی و یا حضوری به دانشگاه محل مصاحبه ارائه دهند. برای اطلاع از این امر نیز لازم است به سایت دانشگاه‌ها مراجعه شود.

برای شرکت در مصاحبه­ هر یک از دانشگاه‌ها لازم است مبلغی به حساب دانشگاه واریز شود. در مورد دانشگاه‌هایی که به صورت روزانه، شبانه و پردیس و یا در گرایش‌های مختلف برای یک رشته اقدام به جذب دانشجو می‌کنند، گاهی مصاحبه به صورت هم‌زمان صورت می‌گیرد و یک نمره برای هر دو مصاحبه منظور می‌گردد. اما در مواردی نیز دیده شده که مصاحبه‌های مختلفی برگزار شده است. هزینه‌ای که باید برای مصاحبه به حساب دانشگاه واریز ‌شود، ممکن است برای هر کدرشته به صورت مجزا واریز شود و یا پرداخت یک هزینه برای هر کدرشته کفایت کند. لازم است داوطلبان اطلاعات دقیق در رابطه با این موضوع را از طریق دانشگاه‌ها پیگیری نمایند.

در نهایت پس از برگزاری مرحله­ مصاحبه، دانشگاه‌ها نمره‌ کسب­‌شده در مصاحبه‌ هر داوطلب را به سازمان سنجش اعلام می­‌کنند و با توجه به نمره‌ کسب‌شده در آزمون کتبی و میزان تأثیر این دو نمره، قبولی یا عدم قبولی دانشجویان، نهایی و از طریق سایت سازمان سنجش اطلاع‌رسانی می‌شود.

تبدیل دکتری پژوهش محور به آموزش محور

برخی داوطلبان پس از پذیرش در دوره دکتری پژوهش محور و مطلع شدن از چالش‌های آن ترجیح می‌دهند که شیوه تحصیل خود را به آموزشی پژوهشی تغییر دهند. اما متاسفانه چنین امکانی فراهم نیست.

از کجا بفهمیم آموزش محور هستیم یا پژوهش محور؟

در صورتی که از طریق کنکور در دوره دکتری پذیرفته شدید، شیوه تحصیل شما در دفترچه انتخاب رشته مشخص بوده و همچنین در مراحل مصاحبه نیز آموزش پژوهشی یا پژوهش محور تعیین کننده بوده است. در صورتی که به صورت بدون آزمون در مقطع دکتری پذیرفته شدید، شما دانشجوی دوره آموزشی پژوهشی هستید.

نحوه پذیرش بدون آزمون دکتری پژوهش محور و آموزش محور چگونه است؟

جهت پذیرش بدون آزمون دکتری آموزشی پژوهشی بر اساس آیین نامه دکتری استعداد درخشان اقدام می‌شود. در حال حاضر امکان پذیرش بدون کنکور دکتری پژوهش محور فراهم نیست.