برای موفقیت در مصاحبه دکتری زبان و ادبیات فارسی لازم است خود را برای عملکرد مناسب در مصاحبه آماده کنید. اطلاع از سوالات مصاحبه و نکات مهم به شما کمک زیادی خواهد کرد.

پذیرش در مقطع دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی به چهار شکل صورت می‌گیرد:

۱- پذیرش از طریق آزمون دکتری (سراسری و آزاد)

۲- پذیرش دکتری بدون آزمون (سراسری و آزاد)

۳- پذیرش دکتری پردیس از طریق آزمون اختصاصی

۴- پذیرش دکتری استاد محور

در هر چهار حالت فوق برگزاری مصاحبه دکتری جزء جدایی‌ناپذیر پذیرش در مقطع دکتری زبان و ادبیات فارسی است. در ادامه درباره این سه شیوه توضیحاتی ارائه خواهیم کرد:

پذیرش از طریق آزمون دکتری زبان و ادبیات فارسی

در پذیرش از طریق آزمون دکتری، معمولاً زمان برگزاری کنکور دکتری اوایل اسفند ماه هر سال است. پس از برگزاری آزمون دکتری، نتایج اولیه در فروردین ماه اعلام می‌شود. نتایج اولیه شامل رتبه، نمره‌تراز و نیز اعلام مجاز بودن داوطلبان به انتخاب رشته دکتری زبان و ادبیات فارسی در دوره‌های روزانه، شبانه، پردیس، پیام نور، غیرانتفاعی و نیز دانشگاه آزاد اسلامی است.

با انتشار دفترچه انتخاب رشته دکتری سراسری داوطلبان نسبت به انتخاب رشته دکتری زبان و ادبیات فارسی در سایت سازمان سنجش اقدام می‌کنند. نتایج انتخاب رشته دکتری عموماً اواخر اردیبهشت‌ماه اطلاع‌رسانی می‌شود.

زمان مصاحبه دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه‌های سراسری

دعوت به مصاحبه آزمون دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی بر اساس نمره حد نصاب است؛ یعنی دانشگاه‌ها حداقل تراز مدنظر خود را مشخص کرده و همه کسانی که نمره آزمون کتبی آنها بالاتر از حد نصاب تراز دعوت به مصاحبه دکتری زبان و ادبیات فارسی آن دانشگاه باشد، به مصاحبه دعوت خواهند شد.

پس از اعلام نتایج دعوت به مصاحبه دکتری، زمان مصاحبه دکتری از سوی سازمان سنجش آموزش کشور و نیز سایت دانشگاه‌ها اطلاع‌رسانی خواهد شد.

همچنین لازم است داوطلبان در موعد مقرر نسبت به تکمیل فرم صلاحیت عمومی دکتری در سایت سازمان سنجش اقدام کنند.

زمان برگزاری مصاحبه دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد

داوطلبان آزمون دکتری زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه آزاد اسلامی نیز با انتشار دفترچه انتخاب رشته دکتری دانشگاه آزاد، نسبت به انتخاب رشته دکتری زبان و ادبیات فارسی در سایت مرکز آزمون دانشگاه آزاد اقدام می‌کنند.

زمان برگزاری مصاحبه دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد نیز پس از اعلام نتایج انتخاب رشته دکتری آزاد، از سوی مرکز سنجش و پذیرش این دانشگاه اطلاع‌رسانی خواهد شد.

مصاحبه دکتری دانشگاه آزاد در سال ۱۴۰۳ احتمالاً به صورت متمرکز و در تهران برگزار می‌شود. بدین صورت که داوطلبان دعوت‌شده به مصاحبه همه واحدهای دانشگاه آزاد لازم است تنها در یک مصاحبه در یکی از واحدهای دانشگاهی تهران در زمان اعلام‌شده حضور پیدا کنند.

پذیرش دکتری بدون آزمون زبان و ادبیات فارسی

پذیرش دکتری بدون آزمون رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های سراسری و نیز دانشگاه آزاد اسلامی بدین صورت است که داوطلبان واجد شرایط، در موعد مقرر نسبت به ثبت‌نام و ارسال مدارک اقدام می‌کنند.

پس از بررسی مدارک اولیه، نتایج دعوت به مصاحبه دکتری بدون آزمون زبان و ادبیات فارسی اعلام می‌شود و داوطلبان لازم است مطابق زمان‌بندی اعلام‌شده در مصاحبه حضور پیدا کنند.

پذیرش دکتری پردیس زبان و ادبیات فارسی

در پذیرش دکتری پردیس رشته زبان و ادبیات فارسی نیز پس از برگزاری آزمون اختصاصی توسط دانشگاه‌ها، نتایج دعوت به مصاحبه اعلام خواهد شد و داوطلبان در زمانی که از سوی دانشگاه اعلام می‌شود در جلسه مصاحبه حضور خواهند یافت.

نکته مهم این که در حال حاضر پذیرش مستقل دکتری پردیس بدون شرکت در کنکور سراسری تنها در پردیس‌های بین‌الملل دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد.

پذیرش دکتری استاد محور زبان و ادبیات فارسی

پذیرش دکتری استاد محور که از سال ۱۴۰۲ صورت می‌گیرد بدین صورت است که اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها طرح‌های پژوهشی را در سامانه نان ثبت کرده و در صورت تایید، جهت انجام طرح در قالب رساله دکتری دانشجو پذیرش می‌کنند.

در این نوع پذیرش داوطلبان یا از طریق کنکور یا از طریق فراخوان دانشگاه، به مصاحبه دعوت می‌شوند. مصاحبه دکتری استاد محور توسط همان عضو هیات علمی که طرح را تعریف کرده برگزار می‌شود. داوطلب در صورت قبولی موظف است طرح پژوهشی مذکور را به عنوان رساله دکتری انجام دهد و عضو هیات علمی که طرح را ثبت کرده هم استاد راهنمای وی خواهد بود.

عوامل امتیازآور در مصاحبه دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی

در مجموع موارد زیر مهم‌ترین و مؤثرترین نکات برای قبولی در مصاحبه دکتری زبان و ادبیات فارسی هستند:

• معدل هر دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و نمره پایان‌نامه

• دانشگاه‌های مقاطع قبلی (کارشناسی و کارشناسی ارشد)

• کارهای تحقیقاتی و پژوهشی (شامل کتاب‌های ترجمه­‌شده و یا تألیفی، همکاری در طرح‌های پژوهشی، اختراعات ثبت‌­شده و سابقه همکاری با مراکز پژوهشی و انجمن‌های علمی و نیز مقالات)

• سوابق تدریس دانشگاهی

• مدرک زبان (مدرک زبان آزمون‌های زبان داخلی و خارجی)

مدارک مصاحبه دکتری زبان و ادبیات فارسی

برای حضور در مصاحبه دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی لازم است از همه کارها و فعالیت‌هایی که داشته‌اید (تدریس، مقاله، ترجمه، …) فهرستی تهیه و برای آن‌ها تأییدیه‌ها و گواهی‌های لازم را فراهم کنید تا برای مصاحبه ارائه نمایید؛ زیرا در غیر این صورت احتمالاً امتیازی به شما تعلق نخواهد گرفت.

بنابراین علاوه بر مدارک شناسایی (شامل شناسنامه و کارت ملی)، مدارک تحصیلی (شامل مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد و ریزنمرات)، لازم است نسبت به تهیه گواهی پذیرش و چاپ مقالات، گواهی تدریس، تهیه کپی از مقالات، تهیه یک نسخه از کتاب تألیف یا ترجمه، تهیه گواهی همکاری در طرح پژوهشی و یا ثبت اختراع و نیز مدرک زبان اقدام نمایید. 

علاوه بر این، معمولاً داشتن توصیه‌نامه مصاحبه دکتری نیز ضروری است. بنابراین به داوطلبان دکتری زبان و ادبیات فارسی توصیه می‌کنیم حتی‌الامکان از استاد مشاور و استاد راهنمای خود در مقطع کارشناسی ارشد توصیه‌نامه بگیرند.

سؤالات مصاحبه آزمون دکتری زبان و ادبیات فارسی

طیف سؤالاتی که در مصاحبه آزمون دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی پرسیده می‌شود بسیار متنوع است. ممکن است در مصاحبه‌های مختلف همه یا تعدادی از سؤالات زیر پرسیده شود:

– سؤالات تخصصی رشته: اساتید با طرح این سؤالات سعی بر سنجش میزان توانمندی داوطلبان دارند. توصیه ما این است که داوطلبان علاوه بر خواندن منابع اصلی و پایه رشته، منابع روز و آخرین مقالات را نیز مرور کرده و تا جایی که ممکن است مقالات و کتاب‌های اساتید مصاحبه‌کننده هر دانشگاه را نیز مدنظر داشته باشند.

– تسلط بر موضوع پیشنهادی برای رساله دکتری

– تسلط بر کارهای پژوهشی داوطلب: اساتید با طرح این سؤالات معمولاً به دنبال این هستند که از سطح علمی دانشجو و نیز مشارکت واقعی وی در کار پژوهشی اطمینان پیدا کنند.

– سؤالات زبان انگلیسی به شیوه‌های مختلف: یکی از مباحثی که در بسیاری از مصاحبه‌های دکتری مورد سؤال است، سؤالات زبان انگلیسی است که ممکن است شامل ترجمه متون تخصصی، دیالوگ‌های عمومی، معرفی خود، موضوع پایان‌نامه ارشد و رساله دکتری و … باشد.

– سؤالات عمومی: این قبیل سؤالات ممکن است شامل شغل، وضعیت تأهل یا تجرد، محل زندگی، فعالیت‌های روزمره و … باشد که با انگیزه‌های مختلفی ازجمله سنجش اعتمادبه‌نفس داوطلب، سنجش امکان وقت گذاشتن برای تحصیل در مقطع دکتری، سنجش شرایط زندگی یک پژوهشگر آینده دکتری و … مورد سؤال قرار می‌گیرند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص سوالات مصاحبه آزمون دکتری می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید:

تجربیات مصاحبه دکتری زبان و ادبیات فارسی

تجربه داوطلبان آزمون دکتری زبان و ادبیات فارسی در سال‌های گذشته حاکی از آن است که علاوه بر رزومه آموزشی، پژوهشی و آمادگی علمی برای حضور در مصاحبه، یک عامل بسیار مهم اعتمادبه‌نفس است.

لازم است داوطلبان این مورد مهم را مدنظر داشته باشند و پیش از حضور در مصاحبه آن را تقویت کنند. چرا که در شرایط عادی داشتن اعتمادبه‌نفس در دیدگاه اساتید اثر مثبتی خواهد گذاشت و البته دیده شده که در برخی مصاحبه‌ها نیز اساتید با به چالش کشیدن دانشجو سعی بر سنجش این موضوع دارند. 

در ادامه تجربیات مصاحبه داوطلبان آزمون دکتری زبان و ادبیات فارسی در سالیان گذشته، برای آشنایی داوطلبان گرامی این رشته با فضای مصاحبه دانشگاه‌های مختلف آورده شده است:

– در مصاحبه دانشگاه فردوسی شرکت کردم. اساتید مصاحبه‌کننده دکتر مرتضایی، خانم دکتر اختیاری و خانم دکتر بامشکی بودند. دکتر اختیاری چندان سختگیر نبودند و دکتر مرتضایی خیلی روی سواد عربی تأکید داشتند.

– در دانشگاه تهران، روز اول از صبح تا حدود ۵ عصر امتحان کتبی بود. برای نثر وقت کم بود و عربی‌اش بسیار دشوار بود. جای خواب ندادند و فردایش امتحان شفاهی گرفتند.

– من به مصاحبه دانشگاه اصفهان رفتم. صبح ساعت ۸ آزمون کتبی شروع شد و تا ساعت ۱۰ طول کشید. بعد جلسه مصاحبه شفاهی شروع شد. در سال ۹۷ اصفهان برخلاف سنت دیرینه‌اش که همیشه همه اساتید در دفتر خودشان جداجدا سؤال می‌کردند، همگی در دفتر گروه حضور داشتند. دکتر آقاحسینی، دکتر براتی، دکتر محمدی (مدیر گروه)، دکتر میرباقری و…. برای همه داوطلبان یک سؤال مجزا در یک برگه خاص در نظر گرفته بودند و آن را می‌پرسیدند. از من فقط خاقانی، آن هم قصیده‌ای که متأسفانه قبلاً مطالعه‌اش نکرده بودم را پرسیدند و مدام به روخوانی قصیده که گویا با وزن همخوانی نداشت، ایراد گرفتند و این استرس مصاحبه را بیشتر می‌کرد. دکتر محمدی هم یک سؤال مرجع‌شناسی می‌پرسیدند.

– در مصاحبه دانشگاه فردوسی، اغلب داوطلبان گرایش محض را انتخاب کرده بودند، به همین علت دو کمیته جدا برای محض مصاحبه می‌گرفتند. کمیته‌ای که از من سؤال پرسیدند شامل دکتر مهدوی، دکتر قبول و خانم دکتر صلاحی بود. سؤالات به نظر من خیلی سخت بود. یک پاراگراف می‌دادند و می‌گفتند این مربوط به کدام سبک است. درباره شعر هم همین‌طور بود.

– من به مصاحبه شهرکرد رفتم. برای ظرفیت ۲ نفر محض و ۲ نفر عرفانی که مدنظر دانشگاه شهرکرد بود، ۲۵ نفر برای مصاحبه آمده بودند.

در بخش عرفانی برخورد اساتید خیلی متین و آرام و دلگرم‌کننده بود. سؤالاتی در مورد مهم‌ترین منابع عرفانی، خوانش متن مثنوی و غزلیات حافظ و البته سؤالاتی جانبی از این متن‌ها پرسیده شد.

در بخش محض، بیشتر ناصرخسرو و خاقانی، ادبیات معاصر علی‌الخصوص مکتب‌های ادبی در ادبیات ایران پرسیده شد.

– در دانشگاه الزهرا پایان‌نامه‌ام را زیر سؤال بردند. حدود ۶ نفر از اساتید در قسمت محض بودند. نحوه سؤال پرسیدن از بچه‌ها متغیر بود. از یکی در مورد مباحث عربی مثل تنازع پرسیده بودند، از دیگری پرسیده بودند که کدام کتاب را دوست داری، بعد شروع کرده بودند به سؤال کردن در مورد همین کتاب. از خیلی‌ها در مورد عنوان رساله دکتری که ارائه کرده بودند سؤال کرده بودند و بسیاری از افراد در مورد پایان‌نامه ارشد و مقاله‌شان مورد سؤال قرار گرفته بودند. از بعضی‌ها خواسته بودند غزلی از حافظ روخوانی کرده و وزنش را بگویند.

– در دانشگاه قم حدود ۲۹ نفر برای مصاحبه آمده بودند. گویا رتبه‌های برتر زیاد نبودند، یعنی من فقط رتبه ۱۸ را دیدم که اولویت اولش همان قم بود. بقیه رتبه‌ها مابین ۵۰ تا ۲۵۰ بودند. از همه چیز سؤال پرسیدند. دکتر کاردگر از مباحثی سؤال می‌پرسید که اصلاً به گوش هیچ‌کس نخورده بود، هم دستور و هم عروض. اغلب داوطلبان نتوانسته بودند حتی به یک سؤال جواب بدهند. بقیه اساتید قم خیلی خوش‌برخورد، صمیمی و باحوصله از همه سؤال می‌کردند. زبان پرسیده نشد. فقط خیلی به عربی و روخوانی قرآن و مباحث عرفانی توجه داشتند.

– در دانشگاه شهید مدنی از یک قصیده خاقانی که اصلاً نه دیده بودم و نه خوانده بودم، از من سؤال شد. دکتر علیزاده راجع به پایان‌نامه و مباحث مرتبط با آن سؤال کرد، دکتر مشتاق‌مهر راجع به روخوانی خاقانی و وزن و بحرش، دکتر گلی راجع به مثنوی و اسم داستانش، شعر حفظی، عروض و قافیه.

برای مصاحبه دکتری چه مدارکی لازم است؟

معمولاً دانشگاه‌ها مدارکی که لازم است برای مصاحبه ارائه شود را اطلاع‌رسانی می‌کنند. با این حال برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید سری به مطلب مدارک مصاحبه دکتری بزنید.

سوالات مصاحبه دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی چیست؟

در مصاحبه دکترا سوالات متنوعی مطرح می‌شود؛ سوالات تخصصی رشته، سوالات به زبان انگلیسی، پایان نامه کارشناسی ارشد و … . برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص سوالات مصاحبه دکتری کلیک کنید.

نکات مصاحبه دکتری چیست؟ به چه چیزهایی باید توجه کنیم؟

برخی از مهم‌ترین نکات مورد توجه برای حضور موفق در جلسه‌های مصاحبه دکتری را می‌توانید در این لینک مطالعه کنید.